HomeBelgië - Papiersoorten/ Stamp paperDeterminatie-tabelHet geel fosforescente papier van Intermills

Het niet-fosforescente papier van Belgisch makelij, gespecialiseerd

papier al of niet UV-reactie
doorzicht coating papier coating periode gom
B1 I geen dof[geel] - 1858 - 1964 A
B2 I wel dof[geel] - 1955 - 1957 A
B3 IIIb geen dof[geel] - 1952 - 1954 A
B4 IIIb wel dof[geel] - 1951 - 1955 A
!
B5 IIId geen dof[geel] - 1965 - 1967 A
B6 IIId wel dof[geel] - A
B7 I geen vuil/wit - 1956 - 1964 A plaatdruk
B8 I wel vuil/wit - 1955 - 1964 A rasterdiepdruk, rasterdiepdruk+plaatdruk
B9 III geen vuil/wit - 1965 - 1978 A
B10 III wel vuil/wit - 1964 - 1973 A
B11 III geen dof[rood] - A
B12 III wel dof[rood] - 1973 - 1981 A

Het papier zonder coating was in gebruik voor plaatdruk evt. gecombineerd met een niet-dominante rasterdiepdruk en ook voor boekdruk, het papier met coating voor rasterdiepdruk al of niet gecombineerd met plaatdruk. Het papier B1-B12 is het gewone, niet fosforescente papier van Intermills.

De UV-reactie van het papier varieert sterk van vervuild tot duidelijk wit, waarbij met ter tijd [in 1956 zeer zwak, in 1970 zeer sterk] de witheid [mate van toevoegingen met wit fluorescente stoffen] toeneemt. We komen de toevoegingen voor het eerst tegen bij de bijzondere uitgiften in 1956, en bij de langlopende zegels vanaf 195?. Zoals bij meer landen, waaronder Nederland, waar ten behoeve van der postmechanisatie gebruik wordt gemaakt van [geel] luminescerend postzegelpapier, zien we een terugkeer naar het benutten van papier zonder enige toevoegingen [om geen abusievelijke detectie te krijgen] in de papierbrij. Onder de UV-lamp doet het papier enigszins rood aan. Bij de Belgische zegels vanaf 1973.

Twee soorten zijn slechts uit theoretische overwegingen in de lijst opgenomen: B6 en B11. Ze zouden kunnen voorkomen maar zijn tot op heden niet gevonden.

B1 heeft het langst van alle papiersoorten gelopen: vanaf het begin van het machinaal vervaardigd papier [1858] tot in 196..

B2 vinden we slechts bij

datum code omschrijving richting cylinders perforatie

1955 15-02 Gentse Floralien [rasterdiepdruk] 1955 25-03 Keizer Karel [rasterdiepdruk] 1957 28-10 generaal Patton [exc. 6f met B8] [rasterdiepdruk]

Verder bij de waarden uit de reeks Koning Boudewijn Marchand [1f50, 2, 4f, en latere]

B3 vinden we slechts bij

datum code omschrijving richting cylinders perforatie

1952 15-11E. Verhaeren + aanhangsel [Conscience heeft papier B1!] 1954 15-05 Begijnhof 9F, de andere waarden hebben papier B1!

B4 begint bij de

datum omschrijving druktechniek
1951 20-08 Oorlogsslachtoffers rasterdiepdruk
1951 22-09 Geneeskundige Stichting rasterdiepdruk
1952 01-03 Kardinaal van Roey zowel in rasterdiepdruk als in plaatdruk
1952 03-11 Letterkundigen rasterdiepdruk
1955 10-09 Romantisme rasterdiepdruk

Verder enkele waarden Koning Boudewijn type Marchand.

Het onderscheid tussen B1/B2 resp. B3/B4 is slechts gelegen in het gebruik van een paperdoorzicht met een keperbinding die pas in 1964 standaard zou worden. Internationaal zien we keperbindingen vanaf 1940 algemeen in de papier-fabricage.

B5 komt slechts bij enkele zegels in plaatdruk voor:

datum omschrijving druktechniek
1965 24-02 Paul Hymans
...
1967 03-06 Oostende plaatdruk + rasterdiepdruk

B6 is tot nu toe niet gevonden.

B7 de toevoeging van witte fluorescentie is zeer miniem geweest. We vinden het slechts bij:

datum omschrijving druktechniek
1956 17-12 Antitering [2, 4 en 8f] plaatdruk
1962 12-03 Culturele Werken [1f50] plaatdruk
1962 19-05 Broeder Gochet en Kanunnik Triest plaatdruk
1963 15-01 Henri Pirenne plaatdruk
1964 18-07 Protestantisme plaatdruk [3, 6f]

B8 begint met:

datum omschrijving druktechniek
1955 22-10 Uitvinders rasterdiepdruk
1956 14-07 Scaldis rasterdiepdruk
1956 16-08 Stichting Koningin Elisabeth rasterdiepdruk
1957 08-06 Culturele Uitgifte rasterdiepdruk
1957 17-07 Intrede Leopold I rasterdiepdruk
1957 28-10 generaal Patton [8f] rasterdiepdruk
1958 16-03 Postmuseum rasterdiepdruk
1958 13-09 Europa rasterdiepdruk
1959 25-02 Europa van het Hart rasterdiepdruk
1959 03-04 NATO rasterdiepdruk
1959 19-09 Europa rasterdiepdruk
1959 01-12 SABENA rasterdiepdruk + plaatdruk
1959 05-12 Antitering rasterdiepdruk + plaatdruk
etc

B9 komt voor bij:

datum code omschrijving richting cylinders perforatie
1965 15-03 Alg. Spaar en Lijfrentekas [8f] [plaatdruk + rasterdiepdruk]
1965 27-03 Jeugdfilatelie [plaatdruk]
...
1974 02-11 Toerisme [3f] 1x+2x STIF
1975 15-03 3 Normaalschool /? 1x+4*R80G 16/22
1975 10-05 9a Bouwkundig Erfgoed 1x 22/16
1975 24-05 Toerisme [4f50] III x+1x ST
1975 22-11 19a Solidariteit [4f50] III 1x 16/22
1976 20-03 4 Kardinaal Mercier III/ 1x 16/22
1976 23-10 Toerisme [Geraardsbergen] III 1x+2xST 26/17
Toerisme [Remouchamps] III 2x+2xST 17/26
1977 22-10 Toerisme [Gembloux] III/ 2x+2xST 17/26
Toerisme [As] III/ 1x+2x ST 17/26
1978 25-09 Toerisme [Wetteren] III/ 2x+2xST 26/17
Toerisme [Edingen] III/ 1x+2xST 16/27

B10 begint met:

datum omschrijving druktechniek
1964 12-09 Europa rasterdiepdruk
1964 12-10 20 jaar BENELUX rasterdiepdruk
1965 23-01 Diamant Expo rasterdiepdruk
1965 13-02 Gentse Floralien rasterdiepdruk
.....

B11 is tot heden nog niet aangetroffen. Te verwachten bij zegels in plaatdruk.

[mogelijke kandidaten:

1971 13-03 jeugdfilatelie 1971 11-12 Toerisme [1f50] 1972 24-06 Belgica 72 [1f50, 2f] 1973 alle niet-fosfor in plaatdruk zijn op Wit papier! Elström 2f50 ook op Wit papier.]

B12 is het ten onrechte bij de Elstrom serie voor polyvalent aangeziene papier. Afgezien van bij de bijzondere uitgiften is B12 bij slechts enkele waarden uit de langlopende series gebruikt: Marchand [2F en 3F], en Elstrom [3.25 en 4.50, tot in 1979]. En postzegelboekjes's??

Het volledig overzicht voorzover nu bekend:

        datumè code..\.omschrijving    richtingHarrisoncylindersF5     perforatie

        1973 24-03de..\.omschrijBrandbeveiliging
        1974 23-03de..\.omschrijLeefmilieu
        1974 14-09de..\.omschrijJeugdfilatelie
        1974 26-10de..\.omschrijArdense jagers,         /R      4*R80  G
        1975 22-02de..\.2aschrijFloralien [4f50],       /R      4*R80  G 16/22
        1975 03-05de..\.8bishrijBevrijding der Kampen,  /R 4*R80   16/22
        1975 20-09de..\.14ishrijJeugdfilatelie,K/R en,  4*R80,8016/23
        1975 13-12de..\.22ashrijThemabelga [4f50], en,  /? 80,801+3*R80 16/23
        1976 10-04de..\.6aashrijOlympische Spelen [4f50]/B 80,804*R80 0 22/16
        1976 04-09de..\.14ashrij400j RubensSpele[4f50]0]/O4*R80   22/32
        1976 02-10de..\.17ashrijJeugdfilatelieleIII(!img [images\arr_lr][])/L   3*R80   16/23
        1977 19-03de..\.4a-bhrijCulturele [4f50, 4f50]mgIII(!img [images\arr_lr][])/L   4*R80   16/22
        1977 11-06de..\.10abhrijHistorie [4f50],III(!img [images\arr_lr][])/_lr]1x)/L   16/22
        1977 10-09de..\.14abhrijSport [4f50]50],III(!img [images\arr_lr][])/Rlr]3*R80   16/23
        1977 08-10de..\.16abhrijBelgisch Ei]50],III(!imgIII(!img [images\arr_lr][])/ 1+1*R803   16/22
        1977 15-10de..\.17abhrijJeugdfilatelie],III (!img [images\arr_ud][]) /r]1x)/ 1+123/16
        1978 18-02de..\.1aabhrijVerwaarloosde Jeugd (!imIII(!img [images\arr_lr][])/L1+1?*R80   16/22
        1978 01-04de..\.3aabhrijNorbertijnen Abdijd (!imIII  |mg1ximages28/22
        1978 14-10de..\.9aabhrijJeugdfilateliebdIII  (!img [images\arr_ud][])           1x      22/16
        1979 24-02de..\.2aabhrijVrijzinnige ActieII  (!iIII?(!img [images\arr_lr][])/R  ?*R80   16/22
        1979 19-03de..\.3aabhrijMillenium van Brussel(!iIII?(!img [images\arr_lr][])/R  1+1*R80 16/22
        1979 11-06de..\.3aabhrijBeroepskredietBr/B  l(!i2*R80   22/16
        1980 25-10de..\.15abhrijJeugdfilatelieBrIII (!img [images\arr_lr][])/R  4*R80   32/22
        1981 13-06de..\.15abhrij* Toerisme [Tongeren]!imIIIa?(!img [images\arr_lr][])/? 1+1*R80 16/23

* Het Toerisme zegel van Tongeren was de laatste bijzondere uitgifte op Belgisch papier, en vermoedelijk ook de enige met synthetische gom in plaats van met arabische gom. De latere gelegenheids- en toeslagzegels met niet-fosforescent papier zijn allemaal op Engels papier gedrukt.

In vouwblad 5/1966 wordt gemeld dat met het oog op de automatische gelijkrichting en afstempeling van de briefwisseling door middel van facing-machines, heeft het Bestuur der Posterijen besloten postzegels te drukken op fosforescerend papier. Deze maatregel is voorlopig beperkt tot de waarden 2F, 3F, en 6F van het type Koninklijke Beeltenis en tot de kantoren van de 1e en 2e gewesten [Brussel en Leuven]. Hij zal stelselmatig tot alle postzegels en tot al de officies van het rijk worden uitgebreid.

Het jaar er op zou de maatregel al tot het hele land, en tot alle waarden uitgebreid worden. Uitgesloten van de maatregel bleven de zegels tot en met de 1F waarde [port voor standaarddrukwerk binenland] om te voorkomen dat massa van drukwerken de opzetstempelmachines te zwaar zouden belasten. Na elke tariefs-wijziging zou de grenswaarde meegaan [thans tot en met 10F].

Terwijl voor het gewone brief-tarief zegels op papier met fosforescentie werden gedrukt, bleef voor de drukwerkwaarden het niet fosforescente papier in gebruik.


Copyright © Printing Matters (contact Rein Bakhuizen van den Brink)
Last updated on January 10, 2021

HomeBelgië - Papiersoorten/ Stamp paperDeterminatie-tabelHet geel fosforescente papier van Intermills