HomePertjetakan Kebajoran 1955-nu1953 Postkantoor, ontwerp M. Irot

1951 Cijferserie "Aar", ontwerp M. Irot

Inleiding

De in 1951 begonnen vervanging van de emissie Smelt heeft geresulteerd in een viertal emissies waarvan er drie door Kolff werden gedrukt en één door Joh. Enschedé en Zonen, en later door Pertjetakan Kebajoran. De lage waarden met de "Aar" [links Padi-aar, rechts katoen-tak] zijn zeer interessant vanwege de wisselingen in zegelformaat, beeldformaat, tandingsmaat, rastermaat en niet te vergeten papier.

Gedrukt in rasterdiepdruk met velinleg in drukvellen van aanvankelijk 2x10x10, later ook 4x10x10.

De brug tussen de veldelen is één zegel breed bij de eerste oplage van de 5 en 10 sen. De oude kammen konden hiervoor nog worden ingezet. Voor de andere waarden en voor latere oplagen van de 5 en 10 sen was de brug vier zegels breed geworden. Een nieuwe kam met een iets afwijkende perforatiemaat ging hiermee gepaard. De 5 en 10 sen verschenen namelijk al in februari 1951, de 15, 20, en 25 sen pas vanaf april, de 2 1/2 en 7 1/2 sen vanaf juli, en de 1 en 2 sen vanaf september 1951.

Velrandbijzonderheden verder zoals bij de vorige emissie: oplaagletters boven en onder, telcijfer 1-10, 10-1 links en rechts. Etsingnummers boven zegels 5/6. Drukrichting B of O gekoppeld aan het doorlopen van de perforatie in boven- of ondervelrand. Soms een horizontale balk op de ondervelrand. De oplageletter [A-E] zijn alle gerasterd R70 niet tegenstaande het feit dat de zegeltekening zelf R70 of R80 kan hebben. Ook de balk heeft R70.

De papiersoorten sluiten aan op die van de vorige emissie, sommige waarden van de Smelt serie immers zouden nog even door gedrukt blijven: de 3, 4 sen, en de 30 sen en hoger. Alleen de 30 sen heeft het karakteristieke perkamentachtige papier van de eerste oplage "Aar" [afgezien van de 5 en 10 sen] uit 1951.

Voor de sen waarden boven de 25 werden twee andere tekeningen gebruikt en wel vanaf 1953: Postkantoor, ontwerp M. Irot [30-50 sen] resp. Edelman, ontwerp Ratmojo [60-90 sen].

De opstelling zoals in de overzichts-tabel is vanzelfsprekend veel uitgebreider dan in welke Indonesia catalogus ook, zij het nog niet perfect. Zonnebloem is chaotisch. Bij de 10 sen b.v. is het totaal niet duidelijk wat welk beeldformaat heeft. Nummer 77 zou beeldgrootte 18x22 1/2mm hebben afgaand op de catalogus, maar heeft in werkelijkheid 17x22mm. En wat hebben 77A, 77B, 77F en 77H? De Indonesische "Katalog Prangko Indonesia" doet voor de Zonnebloem overigens niet onder.


Overzichts-tabel emissie Aar, ontwerp M. Irot

We kunnen de Aar-serie opsplitsen in een aantal min of meer chronologische groepen:

A =
R80 doorzicht I ↔, kamtanding 12 1/2, 13/16, dikte papier 9-10/100mm, februari 1951
B =
R80, doorzicht I ↔, kamtanding 11 1/2, 12/15, dikte papier 9-10/100mm, februari 1951

C =
R70, doorzicht I ↕ , kamtanding 12 3/4, 13/16, perkamentachtig papier, dikte 8/100mm
D =
R70, doorzicht I ↔, kamtanding 12 3/4, 13/16, papierdikte 9-10/100mm,
E =
R70, doorzicht III ↔, kamtanding 12 3/4, 13/16, papierdikte 8-9/100mm

F =
R80, doorzicht III ↔, kamtanding 12 3/4, 13/16, papierdikte 8-9/100mm
G1=
R80, doorzicht I ↔, kamtanding 12 3/4, 13/16, zeer dun papier 6/100mm, 1957
G2=
R80, doorzicht I ↔, kamtanding 12 3/4, 13/16, dikte papier 8-9/100mm
nr waarde kleur beeldformaat / design size A B C D E F G1 G2 afbeelding
postzegels:
1 1 sen grijs - - x - - - - -
2 2 magenta - - x - - - - -
3 2 1/2 sepia - - x - - - - -
4 5 roserood x - x . x x - .
5 7 1/2 groen - - x . x - - -
6 10 sen blauw 18x22 1/2mm x x - - - - - -
7 10 sen blauw 17 1/2x22mm - - x . x x x .
8 15 sen paars - - x x x x - x
9 20 sen rood 18x22 1/2mm - - x - - - - -
10 20 sen rood 17 1/2x22mm - - x x x x - .
11 25 sen donkergroen - - x x x x x .
RIAU [1 januari 1954]:
nr waarde kleur A B C D E F G1 G2
12 5 sen roserood x
13 7 1/2 groen x
14 10 blauw 17 1/2x22mm x
15 15 paars x
16 20 rood 17 1/2x22mm x
17 25 donkergroen x


Postwaardestukken

briefkaart
nummer waarde kleur raster drukrichting papierdoorzicht papierdikte
18 10 sen blauw R70 R I ↔
19 15 sen paars R70 R IIId ↕
postblad
20 20 sen rood


A = R80, doorzicht I ↔, kamtanding 12 1/2 13/16, dikte 9-10/100mm
drukrichting etsingnummer oplageletter doorlopende perforatie periode
5 sen /B 40 A boven Feb'51
10 sen 18x22 1/2mm /B 41 A boven Feb'51
B = R80, doorzicht I ↔, kamtanding 11 1/2 12/15, dikte 9-10/100mm
10 sen 18x22 1/2mm /B 41 A ? Feb'51
C = R70, doorzicht I ↕, kamtanding 12 3/4 13/16, perkamentachtig, dikte 8/100mm
1 sen /B 45 A boven Sep/Oct'51, medio '53
2 sen /B 46 A boven Sep/Oct'51, medio '53
2 1/2 sen /B 47 A boven Jul/Aug'51, Apr'53
5 sen /B 54 B boven Jan/Feb'52
7 1/2 sen /B 48 A boven Jul/Aug'51
10 sen 17 1/2x22mm /B 55 B boven Jan'52
/B 66 C boven Jun/Jul'52
15 sen /B 42 A boven Apr/Aug'51
20 sen 18x22 1/2mm /B 43 A boven Apr/Mei'51
20 sen 17 1/2x22mm /B 53 B boven Dec'51
25 sen /B 44 A boven Apr/Mei'51
D = R70, doorzicht I ↔, kamtanding 12 3/4 13/16, dikte 9-10/100mm
15 sen /B 42 A boven medio'52
20 sen /B 53 B boven ??
25 sen /B 44 A boven ??
E = R70, doorzicht III ↔, kamtanding 12 3/4 13/16, dikte 8-9/100mm
5 sen IIIbd /B 54 B boven Apr'53
IIIb /B 81 C boven Jul/Aug'53
7 1/2 sen IIIbd /B 48 A boven Mei/Jun'53
10 sen 17 1/2x22mm IIIbd/O 67 D onder Sep/Oct'52
15 sen IIIbd/B 42 A boven medio '52
20 sen 17 1/2x22mm IIIbd/B 53 B boven Feb'53
IIIbd/B 68 C* boven Mrt'53
25 sen IIIbd/B 44 A boven Dec'52
* ets. B heeft veel wit rond de landsaansduiding, ets. C is gelijkmatig gerasterd
F = R80, doorzicht III ↔, kamtanding 12 3/4 13/16, dikte 8-9/100mm
5 sen III d/O 83 D onder Dec'53/Jan'54
IIIb /O 86 E $ onder/boven ?
10 sen 17 1/2x22mm IIIbd/O 89 E onder ?
15 sen IIIbd/B 73 B boven Apr/Mei'53
kleur als A, B III d/B 84 C boven ?
harde kleur III d/O 84 C boven! ?
20 sen 17 1/2x22mm IIIbd/B 90 D boven ?
25 sen IIIbd/B 87 B boven ?
IIIbd/O 101 C $ onder/boven ?
$ randexemplaren bekend met zowel doorlopende tanding boven als zonder doorlopende tanding. Gezien de drukrichting was doorlopende tanding niet te verwachten.
G1 = R80, doorzicht I ↔, kamtanding 12 3/4 13/16, dun papier 6/100mm
10 sen 17 1/2x22mm /O 89 E onder ?'57
25 sen /O 101 C onder ?'57
G2 = R80, doorzicht I ↔, kamtanding 12 3/4 13/16, dikte 8-9/mm
15 sen /O 84 C onder ?'55


Pintanding:

10sen oplage B perkament papier
20 oplage . perkament
5 sen oplage D
10sen oplage B papier III
oplage E papier III, I dun
15sen oplage A papier III [5'53]
20sen oplage B papier III [1'53]
oplage D papier III [10'56]
25sen oplage A papier III [1'53,6'53]


Copyright © Printing Matters (contact Rein Bakhuizen van den Brink)
Last updated on November 19, 2018

HomePertjetakan Kebajoran 1955-nu1953 Postkantoor, ontwerp M. Irot