Plate Blocks

Anders dan de Nederlandse PTT leverde de Israelische PTT de mogelijkheid een 3 soorten hoekblokken te bestellen met de volgende kenmerken:

linker onderhoek 2x2 zegels met linker-velrand en 2 tabs
of
rechter onderhoek 2x2 zegels met rechter-velrand en 2 tabs

De zogenoemde tab blocks.

Van de twee overgebleven hoeken had één hoek een aantal velrandbijzonderheden:

hert in ovaal, het embleem van de PTT, sinds 1950
plaatnummer = nog in 1948 een echt plaatnummer d.w.z. nummer voor de drukvormen, later meer een soort katalogus-nummer van de Filatelistische Dienst.
veltelnummer of cyclometer-nummer
controle teken meestal een * [rosette] voor of na het veltelnummer.

Het controle teken is vanaf 1950 aanwezig bij alle zegels in offset, en komt niet voor bij zegels in rasterdiepdruk.

Deze bijzonderheden werden met de Agoroth-zegels eind 1959 nog uitgebreid met:

datum

Veltelnummer en datum meestal rechts op de bovenvelrand, hert en plaatnummer bovenaan de rechtervelrand. Bij gelegenheidszegels in staand formaat bevinden datum en veltelnummer zich op de rechtervelrand en hert en plaatnummer op de bovenvelrand, nog steeds in de rechterbovenhoek van het vel. Blokken van 2x2 met deze velrandbijzonderheden vormen de zogenoemde Plate Blocks.

Experimenteel waren al bij de eerste zegels in rasterdiepdruk uitgevoerd de velranden voorzien van drukdatums: 1953 Maimonides [29.5.1953] en Nieuwjaar 5714 [9.7.1953, 12.7.1953, en 13.7.1953]. Naast zegel 8 [=laatste zegel van de tweede rij]. Bij deze zegels ontbreekt ook het veltelnummer.

Hert in ovaal en plaatnummer maken altijd deel uit van een van de drukvormen, veltelnummer en datum worden in het zwart met een cyclometer, numerator aangebracht.

Als per drukvorm [cylinder-omvang of plaat] 2, 3, 4 of meer loketvellen aanwezig zijn worden even zo veel cyclometers ingezet en begint de nummering met vaste intervallen: b.v. het eerste drukvel met 3 loketvellen krijgt de nummers 00001, 020001, en 040001.

Afgezien van de alleerste hebben de Stand-by zegels altijd een rosette achter de datum bij de eerste [!] oplage, dit als geheugen-steuntje voor de filatelistische dienst.

De plaatnummers vormen een doorlopende reeks welke bij elke munt-wijziging weer opnieuw met 1 begint. De volgorde is niet altijd even chronologisch ten opzichte van de uitgifte-data, en er ontbreken soms nummers in de reeksen.

1949-1959: 2-169 Prutoth-zegels [geen 1, 160-163]
1960-1980: 1-599 Liroth-zegels
1981-1985: 1-124 Sheqelim-zegels
1986–>>>: 1- .. nieuwe Sheqelim-zegels [geen 8-9]

De Stand-by zegels uit 1975/76 hadden aanvankelijk nog een plaatnummer, maar mede vanwege het gemeenschappelijke cylinder gebruik is na twee waarden [1.85, en 2.45] afgezien van plaatnummers. Op die plaats nu de woorden Stand-by in een kastje.

Blokken hebben in het algemeen geen randverschijnselen.

De Israel-specialist verzamelt alle combinaties van drukdatums en papier/fosfor-varianten.

Het idee dat hiermee automatisch de postwaardenproductie werd gedocumenteerd heeft ook in Nederland lange tijd opgang gemaakt. Het is echter een illusie te menen dat de drukdatum ook de echte drukdatum is. Het is niet meer dan een indicatie voor een bepaalde bestelling/oplage, en soms zelfs dat niet eens. Het zegt zeker niets over de gebruikte drukvormen: platen of cylinders!

Daarvoor is in ieder geval een studie nodig van het rastergebruik, en zonodig van de individuele zegelkenmerken.