Inleiding:
Het mag vreemd lijken dat een artikel na 12 jaar nog een keer
gepubliceerd wordt zonder de tekst te herzien. Daar waren redenen
voor:
- a ¨ä wat de twee beschreven aspecten betreft is er niets nieuws
bijgekomen en zijn de meeste vragen nog steeds actueel.
- b ¨ä wat de tin 1973 waren de volgende aspecten nog niet of vrijwel
niet in de filatelie doorgedrongen
- 11973 drukrichting [pas eind 1974/begin 1975 door H.A.
Tielman ontdekt
- 21973 rasters [in Nederland nauwelijks gehanteerd, zie
Filacento 1984 pag. 85/97
- 31973 papierdoorzicht [pas in 1977, zie NMPh Amphilex
nummer pag. 333-338]
- c nieuwe gegevens hadden betrekking op deze 3 nieuw aspecten
en konden bij gebrek aan materiaal niet zonder meer
ingepast worden.
De toen voorgestelde studiegroep Ned. Indië/Indonesia was er niet
van gekomen. Wel is intussen de studiegroep Velrandbijzonderheden
opgericht. Met enig optimisme verwacht ik natuurlijk van een
studiegroep dat studie boven water komt. In de hierna volgende
hoofdstukken komt eerst kommentaar op het oude artikel van mij aan
de orde waar nodig, vervolgens een overzicht van het resultaat van
de laatste 12 jaar.
Afkortingen:
- c l. resp. r. we gde telcijfers in de velrand zijn een
kwartslag naar links of naar rechts
gedraaid t.o.v. het zegelbeeld. In de nu
gangbare terminologie betekent l. =
genormeerd met de basis van het zegelbeeld
naar links; resp. r. = met de basis naar
rechts.
- c grauw resp. witgpapier zonder resp. met witmakers
1. Overzichts-tabel
nr waarde kleuren omschrijving
1 1 op 70s oranjerood Banteng
2 2 op 90s donkergroen Badak
2. Geschiedenis en Achtergrond-informatie:
dag van uitgifte: 01-05-63
2.1. Verkrijgbaarheid/Geldigheid:
Midden 1971 werd bekend dat de verkoop Irian Barat zegels zou
stoppen, tegelijk verschenen Indonesische zegels. Per 1-1-72 niet
meer verkrijgbaar en geldig. Vanaf medio 1971 gemengde frankering,
behalve bij de portzegels daar alleen Indonesische portzegels.
Omrekeningskoers: 1 op 18.9.
3. Druktechnische gegevens:
3.1. Verschijningsvorm:
Loketvellen 10x10.
3.2. Papier:
Vanaf het begin twee soorten te vinden: Dof onder de UV-lamp,
resp. Wit oplichtend. Als beide soorten voorkomen dan in
chronologische volgorde: D, W.
3.3. Velrandbijzonderheden:
Normering:
r. = basis van het zegelbeeld naar rechts gedraaid ten opzichte
van de telcijfers op het loketvel.
l. = basis van het zegelbeeld naar links gedraaid ten opzichte
van de telcijfers op het loketvel.
Velranden:
Telcijfers 1-10 links, 10-1 rechts, 10-1 boven, 1-10 onderaan.
Etsingnummer onderaan tussen de telcijfers 5 en 6. Bij de 1e [?]
oplagen etsingnummer rechtopstaand ten opzichte van het zegelbeeld
op de rechtervelrand.
1sen
l. in combinatie met papier D, en etsing B12,
r. in combinatie met papier W.
2sen
l. in combinatie met papier D, en etsing B15,
r. in combinatie met papier W.
Rasters:
In die periode werden zowel raster 80 als raster 100 gebruikt.
Beide rasters zijn zowel gebruikt bij de basis-zegel als bij de
zwarte druk.
waarde s vakleur zwart papier drukrichting
1 sen op 70s va100 100 IIIb, D, ar. gom ichting R
100 100 IIIb, W, ar. gom ting R
100 80 IIIb, W?, ar. gom r. goL
2 sen op 90s
100 100 IIIb, D, ar. gom ting R
100 80 IIIb, W, ar. gom ar. goR
1. Overzichts-tabel
nr waarde kleuren omschrijving
1 5s grijs Kelapa Sawit
2 6 op 20s oker Tembakan
3 7 op 50s blauw Kelapa
4 10 bruin Tebu
5 15 violet Kopi
6 25 donkergroen Teh
7 30 op 75s rood Karet
8 40 op 115 violetrood Padi
2. Geschiedenis en Achtergrond-informatie:
dag van uitgifte: 01-05-63
2.1. Verkrijgbaarheid/Geldigheid:
Diverse waarden waren in 1963 al uitverkocht, later weer
verkrijgbaar. De 5s weer opnieuw vanaf 4-november [Merauke].
Midden 1971 werd bekend dat de verkoop Irian Barat zegels zou
stoppen, tegelijk verschenen Indonesische zegels. Per 1-1-72 niet
meer verkrijgbaar en geldig. Na 1-1-72 nog wel gebruikt en zelfs
verkocht. Per 1 april 1973 maakt de IB PTT onderdeel uit van de
Indonesische PTT. Vanaf medio 1971 gemengde frankering, behalve
bij de portzegels daar alleen Indonesische portzegels.
Omrekeningskoers: 1 op 18.9.
3. Druktechnische gegevens:
3.1. Verschijningsvorm:
De zegels verschenen in loketvellen van 10x10 zegels.
3.2. Druk/drukvormen:
Drukrichting:
Voor alle waarden ongeacht papiersoort: R, bij de 40s ook L en wel
bij beide papiersoorten.
Rasters:
In die periode werden zowel raster 80 als raster 100 gebruikt.
Beide rasters zijn zowel gebruikt bij de basis-zegel als bij de
zwarte druk.
waarde kleur zwart papier drukrichting
5 sene 80 100 IIIb, D, ar. gom R
80 100 IIIb, W?, ar. gom R
100 100 IIIb, W, ar. gom R
6 sen op 20s
80 100 IIIb, D, ar. gom R
80 80 IIIb, W?, ar. gom R
7 sen op 50s
80 100 IIIb, W, ar. gom R
80? 80? IIIb, W, ar. gom R
10 sen 80 100 IIIb, D, ar. gom R
100 100? IIIb, W, ar. gom R
15 sen
80 100 IIIb, D, ar. gom R
80 100 IIIb, W?, ar. gom R
100 100? IIIb, W, ar. gom R
25 sen
100 100 IIIb, D, ar. gom R
100 100 IIIb, W, ar. gom R
30 sen op 75s 100 100 IIIb, D, ar. gom R
40 sen op 1.15 80 100 IIIb, D, ar. gom L
5 80 100 R [4-1-65
Soek.]
5 100 100 W R [1-8-67
Suk.]
5 100 100 L [6-6-66
Kotab.]
3.3. Perforatie en formaat:
3.4. Velrandbedrukking:
Normering:
r. = basis van het zegelbeeld naar rechts gedraaid ten opzichte
van de telcijfers op het loketvel.
l. = basis van het zegelbeeld naar links gedraaid ten opzichte
van de telcijfers op het loketvel.
Velranden:
Telcijfers 1-10 links, 10-1 rechts, 10-1 boven, 1-10 onderaan.
Etsingnummer op de onder-rand tussen de telcijfers 5 en 6 of
tussen 6 en 5 op de boven-rand. T-vormige registratietekens
[liggend] ter hoogte van de 5e rij in linker- en rechter-rand.
Verder geen randbedrukking.
Alle waarden behalve de 30s: l., alleen de 30s en r.
Etsingnummers/Normering:
waarde papier normering ets
basis naar
5 sen D rechts A 1 [ook R.I.]
W rechts
6 D links C 1 [ook R.I. Bentjana Alam 1961]
W rechts
7 W rechts L 1 [ook R.I.]
10 D rechts D 1
W rechts
15 D links E 1
W rechts
25 D links I 1
W rechts
30 D links D 1
40 D rechts A 1 [ook R.I.]
W rechts
3.5. Papier:
Vanaf het begin twee soorten te vinden: Dof onder de UV-lamp,
resp. Wit oplichtend. De 7s komt alleen W voor, de 30s alleen D.
Als beide soorten voorkomen dan in chronologische volgorde: D, W.
4.3. Kleurnuances:
5s lichtgrijs, donkergrijs
25s donkergroen, lichterdonkergroen
1. Overzichts-tabel
nr waarde kleuren druk- edrafbeelding
richting
1 12 sen donkeroranje, rood,
zwart, vuilgroen B edrvan Sabang tot
Merauke
2 17 sen idem O edridem
3 20 sen steenrood, grijsblauw,
zwart O edrKaart en
parachutist
4 50 sen idem O edridem
5 60 sen groen, geel, bruin,
zwart B edrKaart en
Paradijsvogel
6 75 sen idem B edridem
O
2. Geschiedenis en Achtergrond-informatie:
dag van uitgifte: 01-05-63
3. Druktechnische gegevens:
3.1. Verschijningsvorm:
Loketvellen 5x10
3.2. Druk/Drukvorm:
Rasterdiepdruk Pertjetakan Kebajoran, op de Chambon. Rasters 100.
Gezien de kleurovereenkomsten is het niet ondenkbaar dat de zegels
paarsgewijs van een stel cylinders gedrukt zijn: 12+17s, 20+50s en
60+75s.
Bij de 12 en 17 treffen we een horizontale balk [vuilgroen +
oranje] aan boven in het zegelbeeld. Later verwijnt deze zodat de
vuilgroen ondergrond een effen indruk maakt.
Bij de 60 en 70s vinden we dunne en dikke kustlijnen.
Verschillende cylinders? Voorstelbaar bij de 12 en 17s, de
kustlijnen van de 60 en 75s zijn in de hoofdkleur. Vette druk?
3.3. Perforaat en Formaat:
Kamtanding 12 1/2 30/15.
3.4. Velrandbedrukking:
Telcijfers: boven 5-1, onder 1-5.
Etsingnummer+letter: A 1 boven zegel 3 in de hoofdkleur.
3.5. Papier:
Doorzicht IIId, UV-reactie W.
1. Overzichts-tabel
nr waarde kleuren drukrichting rasters
afbeelding
1 1 rph paars
2 2 groen
3 3 blauw
4 5 bruin
2. Geschiedenis en Achtergrond-informatie:
dag van uitgfite: 01-05-63
3. Druktechnische gegevens:
3.1. Verschijningsvorm:
De zegels verschenen in loketvellen van 10x10.
3.4. Velrandbedrukking:
Etsingnummer+oplaagletter:
waarde plaats drukrichting raster
1 rph AB 1 boven 5/6 B
? 1 onder 95/96 B
2 I 1 boven 5/6 B
? 1 onder 95/96 B
3 M 1 onder 95/96 B
5 L 1 onder 95/96 B
Telcijfers 10-1 boven, 1-10 onder.
4.3. Kleurnuances:
1 rph paars, donkerpaars [met lichte krans om het hoofd] naar
violet [met effen achtergrond].
1. Overzichts-tabel:
nr waarde kleuren afbeelding
1 5s donkergroen, bruin Maniltoa gemmipara
2 15 groen, bruin Dendrobium lancifolium
3 30 oranje, groen Gardenia gjellerpii
4 40 geel, lila Maniltoa gemmipara
5 50 karmijn, donkergrijs Phalangeridae
6 50 groen, donkergrijs idem
7 75 lichtblauw, grijs Casuaris
8 1 rph bruin, donkergrijs Macropidiae
9 3 olijf, donkergrijs Goura coronata
2. Geschiedenis en Achtergrond-informatie:
dag van uitgifte: 17-08-68
Ontwerpers:
K. Risman Suplanto voor de bloemen, Soeroso en Suwarsono voor de
dieren.
3. Druktechnische gegevens:
3.1. Verschijningsvorm:
Loketvellen: 10x10
3.2. Druk/drukvorm:
Rasterdiepdruk Pertjetakan Kebajoran, op de Chambon, rasters 100.
Drukrichting: O, behalve de 5sen en de 3rph: B.
3.4. Velrandbedrukking:
Etsingnummer+oplaagletter: A 1 onder 95/96 ["A" in 1e en "1" in
2e kleur]
4.3. Kleurnuances:
5 sen rood, groen
30 grijs, bruin
40 geel, groen
50 groen, donkergrijs
eind 1970/begin 1971 oplage circa
100 vel grotendeels opgekocht door
handelaren. Er is een poststuk
bekend met 5-12-70 Djajapura 1.
1. Overzichts-tabel
nr waarde kleuren drukrichting rasters
afbeelding
1 5s lichtblauw, rose, oker O
2 6 blauw, karmijn, geel O
3 7 blauw, roze, oker O
4 10 lichtblauw, rood, geel O
5 25 blauw, karmijn, geel O
6 30 lichtblauw, rood, oker, lila B
7 50 grijsgroen, roze, olijf, violet B
8 75 lichtblauw, oranje, geel, blauw B
9 1.- lichtblauw, rose, geel, violet O
10 2.- lichtblauw, karmijn, oker, groen B
2. Geschiedenis en Achtergrond-informatie:
Dag van uitgifte: 30-04-1970 [5s-25s], 15-04-70 [30s-2.-].
Volgens FDC's de 2rph al van 13-04-70 [Djajapura 1].
3. Druktechnische gegevens:
3.1. Verschijningsvorm:
De zegels zijn verschenen in loketvellen van 10x10
3.2. Druk/Drukvorm:
Rasterdiepdruk Pertjetakan Kebajoran, op de Chambon.
3.4. Velrandbedrukking:
Telsommen boven de de kolommen in de 1e kleur: 0.50 1.- 1.50 etc
[5s]. Etsingnummers+letters: Aa1 [5s-25s] resp Aa11 [30s-2.-]
[in de volgorde van de kleuren] boven zegels 5/6.
1. Overzichts-tabel
nr waarde kleuren drukrichting rasters
afbeelding
1 5 rph blauw, rood, geel R
2 10 rph blauw, rood, geel R
2. Geschiedenis en Achtergrond-informatie:
dag van uitgifte: 26-10-70
3. Druktechnische gegevens:
3.1. Verschijningsvorm:
3.2. Druk/drukvorm:
3.3. Perforaat en Formaat:
3.4. Velrandbedrukking:
Etsingnummers+letters: Aa1, in volgorde van de drie kleuren,
boven zegels 5/6.
|
