Home Belgi? 2006 feest van de Postzegel Loketfrankering - Cognitive Solution Blasters

Overzicht pakketzegels Kilopost van Belgi? / Survey of Parcel Postage Stamps of Belgium

Het artikel over de eerste kilopost postzegels is oorspronkelijk geschreven voor het Nederlands Maandblad voor Filatelie in 2003 door ondergetekende samen met Luc vanTichelen.

Zie de Nederlandse tekst

The original article on the first kilopost parcel postage stamps was published in the Dutch philatelic magazine 'Filatelie' in 2003 and written by me in co-authorship with Luc van Tichelen.

Look for the Dutch text


De eerste serie pakketzegels waren van groot staand formaat en vertoonden een track & trace barcode.

Het zijn zelfklevende zegels op mat papier met een druk die grof gerasterd is, geen cirkelcontour.

The first series of parcel postage stamps were of a larger shape and provided with a track&trace barcode.

The stamps are self-adhesives on matt paper and the print has a coarse screen and there si no outline of the circle.

nummer / cat. number datum / date of issue omschrijving / description barcode ; prijs afbeeldingen / illustrations postfris / mint gebruikt / used
offsetdruk / offset-litho De La Rue Security Printing
KP 001 18.06.2001 0.5 kilo +4533 ; 2.48 copyright 60.00 5.00
KP 002 18.06.2001 1.0 kilo +4540 ; 3.10 copyright 90.00 5.00
KP 003 18.06.2001 2.0 kilo +4557 ; 3.72 copyright 40.00 5.00
KP 004 18.06.2001 3.0 kilo +5464 ; 5.21 copyright 50.00 7.50
KP 005 18.06.2001 4.0 kilo +4571 ; 5.95 copyright 60.00 10.00
KP 006 18.06.2001 5.0 kilo +4588 ; 6.69 copyright 70.00 10.00
KP 007 18.06.2001 10.0 kilo +4595 ; 7.44 copyright 100.00 15.00
KP 008 18.06.2001 20.0 kilo +4601 ; 8.68 copyright 150.00 15.00
KP 009 18.06.2001 30.0 kilo +4618 ; 11.16 copyright 200.00 25.00


De tweede serie pakketzegels waren ook van groot staand formaat en vertoonden een track and trace barcode.

Het waren zelfklevende zegels op glanzend papier met een fijn raster en de cirkel had een contour.

The second series of parcel postage stamps also were of a larger size and provided with a track&trace barcode.

They were self-adhesive stampss on glossy paper with a fine screen print and a circle with an outline.

nummer / cat. number datum / date of issue omschrijving / description barcode ; prijs afbeeldingen / illustrations postfris / mint gebruikt / used
offsetdruk / offset-litho De La Rue Security Printing
KP 010 18.06.2001 0.5 kilo +4533 ; 2.48 copyright 20.00 5.00
KP 011 18.06.2001 1.0 kilo +4540 ; 3.10 copyright 30.00 5.00
KP 012 18.06.2001 2.0 kilo +4557 ; 3.72 copyright 40.00 5.00
KP 013 18.06.2001 3.0 kilo +5464 ; 5.21 copyright 50.00 7.50
KP 014 18.06.2001 4.0 kilo +4571 ; 5.95 copyright 60.00 10.00
KP 015 18.06.2001 5.0 kilo +4588 ; 6.69 copyright 70.00 10.00
KP 016 18.06.2001 10.0 kilo +4595 ; 7.44 copyright 100.00 15.00
KP 017 18.06.2001 20.0 kilo +4601 ; 8.68 copyright 150.00 15.00
KP 018 18.06.2001 30.0 kilo +4618 ; 11.16 copyright 200.00 25.00
KP 019 18.06.2001 Terug / Retour +4687 ; 0.00 copyright 5.00 5.00
KP 020 18.06.2001 Frankeermachine +6001 ; 0.00 copyright 25.00 5.00


De derde serie pakketzegels waren van klein liggend formaat, geperforeerd en gegomd resp. een stickkerformulier zonder een track and trace barcode.

Uitgegeven in blaadjes van 10 zegels.

The third series of parcel postage stamps were of a smaller size and no longer provided with a track&trace barcode. They were printed on gummed paper and perforated.

Issued in sheetlets of 10 stamps.

nummer / cat. number datum / date of issue omschrijving / description barcode ; prijs afbeeldingen / illustrations postfris / mint gebruikt / used
offsetdruk / offset-litho Postdrukkerij Brussel
KP 021 17.11.2003 0.5 kilo +4533 ; 2.48 copyright 10.00 3.00
KP 022 17.11.2003 1.0 kilo +4540 ; 3.10 copyright 12.50 3.00
KP 023 17.11.2003 2.0 kilo +4557 ; 3.72 copyright 15.00 4.00
KP 024 17.11.2003 3.0 kilo +5464 ; 5.21 copyright 20.00 5.00
KP 025 17.11.2003 4.0 kilo +4571 ; 5.95 copyright 25.00 6.00
KP 026 17.11.2003 5.0 kilo +4588 ; 6.69 copyright 30.00 7.00
KP 027 17.11.2003 10.0 kilo +4595 ; 7.44 copyright 35.00 8.00
KP 028 17.11.2003 20.0 kilo +4601 ; 8.68 copyright 40.00 9.00
KP 029 17.11.2003 30.0 kilo +4618 ; 11.16 copyright 50.00 10.00
offsetdruk / offset-litho Postdrukkerij Brussel (?) ; zelfklevend / self-adhesive
KP 030 17.11.2003 Frankeermachine +6001 ; 0.00 copyright 15.00 5.00


De vierde serie pakketzegels waren van kleine liggend formaat, ge-slit en zelflklevend zonder een track and trace barcode. Gedrukt in rasterdiepdruk door de Zegelwerkplaats van Mechelen. Uitgegeven in hangblokjes van 5 of van 3 (voor frankeermachines).

The fourth series of parcel postage stamps were also of a smaller size and no longer provided with a track&trace barcode. Printed in photogravure by the Post Office Printing Works in Mechelen. They were self-adhesives and provided with a kiss-diecut without a track & trace barcode. Issued in hangblocks of 5 or 3 (for franknig meters).

nummer / cat. number datum / date of issue omschrijving / description barcode ; prijs afbeeldingen / illustrations postfris / mint gebruikt / used
rasterdiepdruk / photogravure Zegelwerkplaats Mechelen / Post Office Printing Works in Mecnelen
KP 031 17.11.2003 0.5 kilo +4533 ; 2.48 copyright 10.00 3.00
KP 032 17.11.2003 1.0 kilo +4540 ; 3.10 copyright 12.50 3.00
KP 033 23.02.2004 2.0 kilo +4557 ; 3.72 copyright 15.00 4.00
KP 034 23.02.2004 3.0 kilo +5464 ; 5.21 copyright 20.00 5.00
KP 035 23.02.2004 4.0 kilo +4571 ; 5.95 copyright 25.00 6.00
KP 036 23.02.2004 5.0 kilo +4588 ; 6.69 copyright 30.00 7.00
KP 037 23.02.2004 10.0 kilo +4595 ; 7.44 copyright 35.00 8.00
KP 038 23.02.2004 20.0 kilo +4601 ; 8.68 copyright 40.00 9.00
KP 039 23.02.2004 30.0 kilo +4618 ; 11.16 copyright 50.00 10.00
rasterdiepdruk / photogravure Zegelwerkplaats Mechelen / Post Office Printing Works in Mechelen
KP 040 17.11.2003 Frankeermachine +6001 ; 0.00 copyright 2.00 2.00


De vijfde serie pakketzegels waren eveneens van kleine liggend formaat, ge-slit en zelflklevend zonder een track and trace barcode. Het ging hier om een sterk vereenvoudigd systeem van zegels: ??n zegel voor het binnenland en ??n zegel voor het buitenland.

Gedrukt in rasterdiepdruk door de Zegelwerkplaats van Mechelen. Uitgegeven in hangblokjes van 5.

The fifth series of parcel postage stamps were also of a smaller size and no longer provided with a track&trace barcode. The system had been simplified a lot by using just one stmap for inland parcels and one stamp for parcels going abroad.

Printed in photogravure by the Post Office Printing Works in Mechelen. They were self-adhesives and provided with a kiss-diecut without a track & trace barcode. Issued in hangblocks of 5.

nummer / cat. number datum / date of issue omschrijving / description barcode ; prijs afbeeldingen / illustrations postfris / mint gebruikt / used
rasterdiepdruk / photogravure Zegelwerkplaats Mechelen / Post Office Printing Works in Mecnelen
KP 041 17.11.2003 rod / red +4533 ; 2.48 copyright 10.00 3.00
KP 042 17.11.2003 blauw / blue +4540 ; 3.10 copyright 25.00 3.00


De zesde serie pakketzegels waren eveneens van kleine liggend formaat, ge-slit en zelflklevend zonder een track and trace barcode. Het ging hier om zegels voor buitenlandse zending tot 2 kilo, maar met standaard afmetingen. Twee versies - voor 'economy' and 'priority'.

Gedrukt in rasterdiepdruk door de Zegelwerkplaats van Mechelen. Uitgegeven in hangblokjes van 5.

De 'economy' versie is bij de tariefswijzigin van 01.02.2008 weer uit de roulatie gehaald.

The sixth series of parcel postage stamps were also of a smaller size and no longer provided with a track&trace barcode. Two stamps for parcels going abroad and weighing not more than 2 kg, but also not exceeding the standard shapes and sizes. Two versions - one for 'economy' and one for 'priority'.

Printed in photogravure by the Post Office Printing Works in Mechelen. They were self-adhesives and provided with a kiss-diecut without a track & trace barcode. Issued in hangblocks of 5.

on when the rates got changed on 01.02.2008. um / date of issue !! omschrijving / description !! barcode ; prijs !! afbeeldingen / illustrations !! postfris / mint !! gebruikt / used 044 !! 01.08.2007 !! groen en blauw / green and blue !! +45826 ; 3.10 !! copyright !! 25.00 !! 3.00 xipost fungeert sinds 01.01.2003 apart als 'Parcels'. De informatie-overdracht over de diverse producten die de dochterondernemingen uitbrengen op postaal gebied is niet alleen onderling maar ook naar de klant toe beperkt. De groep potenti?le verzamelaars heeft geen weet van wat er verkrijgbaar is resp. richt zich uitsluitend op de filatelistische tak met postzegels, briefkaarten e.d. 36F = 0.89 van De Post. In de meeste gevallen is het de postbode die de pakjes thuis aflevert. Operationeel wordt het leeuwendeel van het werk dus uitgevoerd door de businesss unit Mail met een netwerk van 26.500 postmannen en 1.352 postkantoren. De Kilopostdienst wordt vooral gebruikt door postorderbedrijven en door particulieren. De Post garandeert haar klanten levering binnen een bepaalde leveringstermijn. Vandaag kan de klant nog niet beschikken over een tracking en tracing dienst."

Luc Cloet: "Daar zal op termijn zeker verandering inkomen. In 2001 voerder we de Kilopost 'pakketzegel' in; een grote zegel met barcode waarop het adres van de bestemmeling moet ingevuld worden. Deze zegel is een eerste stap naar de uitbouw van een 'tracking and tracing'-systeem. Ook op andere vlakken zullen we de kwaliteit van deze standaarddienst aanzienlijk verbeteren."


De vormgeving van de pakketpostzegel

Per 01.01.2001 is Kilopost § overgestapt op het gebruik voor postpakketten binnen Belgi? van een groot formaat sticker - ruwweg hetzelfde idee en formaat als dat van de Nederlandse pakketpostzegels, maar met de integratie van adressering en frankering.

Voor de electronische opvolging is gekozen voor een barcode met hetzelfde UCC/EAN-128 systeem als begin 2001 ook ingevoerd voor de aangetekende zendingen. Een productbarcode [13-tallig volgens EAN-13, zoals ook gekend van de Nederlandse producten van PTTPost/TPGPost] van '541288500' + 3-tallig volgnummer + controle-getal, wordt voorafgegaan door '010' en gevolgd door '211' plus 8 cijfers [= het volgnummer] ten behoeve van 'track and trace' .

Er zijn 9 verschillende zelfklevende pakketpostzegels voor de 9 gewichtsklassen van 0.5kg t/m 30kg. Elk met een eigen kleuren-combinatie van zwart/grijs en de hoofdkleur. De barcode is met een inkjet aangebracht, de kleuren in offset, het 'Post' embleem in zilver verdiept ingedrukt [foil-blocking].


Het gedeelte van de pakketpostzegel dat op de zending komt heeft bovenaan:

Kilopost §
tot en met / jusqu'à
[gewichtsaanduiding in de gekleurde cirkel en
een wit uitgespaarde ruimte voor datumstempel]
Port betaald (BELGIE)
Port pay? (BELGIQUE)

PAKKETTEN/PAQUETS
Alleen voor verzending binnen Belgi?
Uniquement pour des exp?ditions en Belgique
[Post-embleem]

dan de barcode en daaronder ruimte voor adressering van de bestemmeling:

Naam/Nom
Adres/Adresse
[postcode/plaats]

ingevuld danwel met een voorgedrukt adresetiket op deze plaats.

Geheel onderaan het gedeelte dat de afzender zelf bewaard met voorgedrukt [inkjet] het individuele barcode-nummer en de ingevulde bestemmelings-gegevens:

Bestemming / Destinataire
Naam / Nom
Adres / Adresse
Bewaar dit barcodenummer indien u meer info wenst over de levering van uw pakket
Conservez ce num?ro de code à barres si vous d?sirez plus d'informations concernant la livraison de votre paquet


De zegel is zelfklevend en bevestigd op een drager-papier waarop aan de achterkant de aanvullende informartie over de dienst in het Nederlands en het Frans. Halverwege en onderop een ril om de pakketzegel los te kunnen maken van het drager-papier.

Behalve de 9 soorten per gewichtsklasse zijn er nog 2 soorten zegels:

  • Sinds 01.04.2002: zonder een gewichtsklasse aangegeven, maar met de ruimte bovenaan voor het aanbrengen van een rood-frankering aangeduid met: 'Frankeermachine' / 'Machine à affranchir'. 'Kleef hier het frankeervignet', 'Collez ici la vignette d'affranchissement'.
  • Voor zendingen die teruggestuurd dienen te worden aan de afzender. Er wordt gekozen voor de optie 'Port betaald door de geadresseerde' en dan betaalt de bestemmeling de portkosten tenzij deze alsnog weigert te betalen, in dat geval draait de afzender op voor de kosten. Ook voor het sturen naar een 'Antwoordnummer' wordt deze zegel gebruikt. Op het zegel staat: Terug / Retour', 'Port Betaald door Geadresseerde', 'Port Pay? par le Destinataire', 'Antwoordnummer', ' Num?ro r?ponse'.

Beide laatste zegels zijn 'gratis', maar worden niet altijd van ganser harte afgegeven door de kantoren. Sommige postmensen zeggen dat het niet 'mag'. Anderen vragen je waar je dan het pakket hebt dat zo nodig retour moet? De zegels voor frankeermachines zijn niet in alle kantoren aanwezig. De zegels voor terug/retour daarentegen zijn in principe overal beschikbaar wat niet verwonderlijk is!

Hoe het versturen van pakketten gepaard gaat met de aanvullende diensten als aantekenen, express-verzending, handtekening voor ontvangst en rembours is nog niet echt duidelijk. Vermoedelijk was de combinatie van kilopost met aantekenen van aanvang af uitgesloten.


Specialisatie - twee series

Na een eerste experimentele periode - vermoedelijk tot mei 2001 - zijn noodzakelijke wijzigingen bij de zegels doorgevoerd. Al begin juni 2001 worden zegels met een gewijzigd uiterlijk gemeld.

De zegels van de oorspronkelijke serie hebben een mat uiterlijk, de ondergrond druk is vrij grof gerasterd [alles raster 55 onder een hoek van 45 graden] en de track and trace barcode cijfers zijn groot [2.1mm hoog]. De achterzijde van het zegel - d.w.z. de achterkant van het drager-papier - was uitgevoerd op wit papier.

Bij de zegels van de tweede serie is voor alle gewichtsklassen gebruik gemaakt van glanzend papier. De gewichtsaanduidingen zijn thans donkerder uitgevoerd en goed omrand. De kleuren zijn veel fijner gerasterd [alles raster 100 met zwart/grijs onder 45 graden, hoofdkleur onder 0 graden] en de barcodecijfers iets verkleind [1.9mm]. De instructies op de achterzijde staan nu op een gele ondergrond. Bovendien is aan de achterkant onderop de productbarcode geplaatst t.b.v. het op termijn kunnen in-scannen van het product aan de balie. Nu nog moesten als om een 'bon' werd gevraagd de zegels op het computer-beeldscherm handmatig nog worden aagegeven wat zeer veel tijd in beslag nam.

Als argument voor de wijziging van papier gaat het verhaal dat de stempels op de zegel slecht leesbaar waren. Zonder de omranding van de gewichtsaanduiding was niet eenvoudig te zien om welke gewichtsklasse het ging, er ten minste van uitgaand dat de bijbehorende kleuren niet bekend verondersteld moesten worden. De omranding is duidelijk een verbetering. Het geel aan de achterkant van het drager-papier maakt de instructies niet direct beter leesbaar.

Beide series zijn gedrukt in offset in het Verenigd Koninkrijk bij De La Rue Security Printing.

De zegels krijgen catalogus-nummers van 1 t/m 9 voor de oorspronkelijke serie en 10 t/m 18 voor de verbeterde versie. Hoewel geen van beide voldoen aan het kriterium van 'vooruit betaalde diensten' nemen we toch de 'Terug/retour' en 'Frankeermachine' zegels op onder de nummers 19 en 20.

De 'track and trace' volgnummers lopen per gewichtsklasse gewoon door. Aan de hand van de gevonden nummers is min of meer in te schatten hoe groot de oplage geweest moet zijn van de eerste serie. Voor de laagste gewichtsklassen is die schatting vermoedelijk nog zeer ruim - d.w.z. te hoog - genomen. Voor de hoogste gewichtsklassen - met name de 30 kg - is de marge tussen 'hoog' en 'laag' nog maar klein - zo'n 2500.


nummers gewicht barcode kleur(en) oplage 1e druk nrs hoog 1e druk nrs laag 2e druk
0,5 +4533 oranjegeel
01 500.000? 0008882
10 0520069
01 +4540 roserood
02 300.000? 0114593
11 0307283
02 +4557 blauw
03 300.000? 0036623
12 0303423
03 +4564 citroengeel
04 300.000? 0198437
13 0325448
04 +4571 paars
05 200.000? 0144040
14 0209883
05 +4588 groen
06 150.000? 0133505
15 0509638
10 +4595 roodbruin
07 80.000? 0010671
16 0085465
20 +4601 bruin
08 15.000? 0007511
17 0017571
30 +4618 turkoois
09 12.000? 0010162
18 0013621
19 Terug /Retour +4687 paars/geel * 0042847
Frankeermachine +6001 groen / paars *
20a dof papier 0004394
20b wit papier 0087892
*
paars en geel in irisdruk d.w.z. op ??n plaat beide kleuren die in elkaar overvloeien; groen en paars eveneens.

Het papier bij alle zegels licht onder de UV-lamp enigszins wit op aan de voorkant - daarbij is enige variatie: iets meer of minder witmakers aanwezig - te constateren. Echter de 'frankeermachine' zegel heeft - althans voor de laagst gevonden nummers [4394/4442] - totaal geen witmakers aan de voorkant van de zegel!

Gezien de lage nummers van de 'frankeermachine' bij de glanzende zegels en de aanvang van de service per 01.04.2002 is het zeer onwaarschijnlijk dat er nog een matte variant aan voorafging. We nemen aan dat het ook geldt voor de 'terug/retour' zegel.


Besluit

Moderne postale zaken bereiken de filatelie meestal enige tijd nadat de invoering heeft plaatsgevonden. Communicatie door de Post v??raf is geen gemeen goed meer. Dit vereist van de filatelist een uiterste alertheid en het direct inspringen op wat er gevonden is. Zowel door de postale diensten zo spoedig mogelijk te benaderen over de gang van zaken, de voorgeschiedenis e.d. omdat anders ook daar de informatie niet meer beschikbaar is alsook door onmiddelijk het materiaal zelf te verzamelen en de mogelijk geinteresseerde medeverzamelaar per omgaande op de hoogte te brengen.

De gebruikelijke voorbereidingstijd van filatelistische artikelen van 5 à 20 jaar kan thans nog maar betrekking hebben op postale zaken die zich afspelen in de periode ruwweg v??r 1980 toen er nog sprake kon zijn van een gedegen documentatie en archivering aan de bron - lees de Post. Internet en e-mail maken nu een zeer snelle onderlinge communicatie dwars over de aardbol mogelijk - ook over filatelistische zaken getuige dit artikel - doch brengt praktisch automatisch met zich mee dat informatie weer even snel vervlogen is als dat het tot ons gekomen is.

23 april 2003
Leiden Rein Bakhuizen van den Brink
Heverlee Luc van Tichelen

)


Copyright © Rein Bakhuizen van den Brink
Last updated on 15 mei 2010

Home Belgi? 2006 feest van de Postzegel Loketfrankering - Cognitive Solution Blasters