StartLuminescentieDe verschijnselen geanalyseerdFluorescentie

Fluorescentie en witmakers

Witte fluorescentie vinden we het eerst [medio jaren '50] in de vorm van vezels verspreid over het papier [Leuchtfasern], en wel zo dat onder de UV-lamp deze vezels duidelijk contrasteren met de achtergrond. in de loop van de tijd geleidelijk aan meer met een egaal door de papierbrij verspreide substantie. Op zich had dit niets met postmechanisatie te maken, maar alles met de wens het papier er wat smakelijker, wat minder grauwig/gelig uit te doen zien. Witmakers zoals ze wat smalend genoemd werden, deden hun intrede niet alleen in de papierindustrie doch ook in de textiel- en wasmiddelen-fabricage. De wit fluorescerende vezels zijn mogelijk niet opzettelijk toegevoegd doch te beschouwen als verontreiniging. Ze komen veel voor tussen 1958 en 1965, later nog eens af en toe.

Witmakers zijn niet of nauwelijks voor postmechanische doeleinden geprobeerd. Storend immers was het feit dat de witmakers welke ook in de enveloppes te vinden waren het zoeken door de opzet- en stempelmachines naar de zegels bemoeilijkten zo niet onmogelijk maakten. De plaats van de zegels kon niet goed meer gevonden worden. In plaats van witte fluorescentie gebruikte men liever stoffen die buiten de plek van de zegels op de enveloppes niet voorkwamen. Verzamelaars ondervinden bij het afweken ook last van witmakers uit de enveloppes als deze in de zegels intrekken.

In de jaren “90 drong het besef door dat in witmakers en andere bleekmakende stoffen chloor-verbindingen zaten die schadelijk waren voor het milieu. In een aantal landen - met name de Scandinavische - werd de wetgeving op dit punt aangepunt. Witmaker-vrij papier begon haar opmars. In de Engelse filatelie - toch al vanaf de jaren “50 gefixeerd op de UV-reactie van haar zegels - werd de term OBA-free [= Optical Brightening Agent ofwel witmaker vrij] papier ingevoerd. Daar waar de regelgeving nog niet zo streng was, maar waarheen wel postzegel-papier vanuit Scandinaviė of Groot Brittaniė werd uitgevoerd, zien we papier gebruikt dat nog wel in enige mate witmakers bevat doch veel minder dan voorheen. Nog maar zelden ook papier waaruit de witmakers geheel zijn verdwenen. Terug naar de toestand van de beginjaren “50!

Witmakers in de coating blijven in deze witmaker-vrij actie enigszins buiten schot omdat ze een directe invloed hebben op het uiterlijk van de postzegels.


Copyright © Printing Matters (Contact Rein Bakhuizen van den Brink)
Laatst gewijzigd op 26 februari 2017

StartLuminescentieDe verschijnselen geanalyseerdFluorescentie