|
|
Sinds 12 maart verschenen om de 2 weken een blok met twaalf postzegels van 39c gewijd aan een van de 12 provincies. De zegels zijn ontworpen door Vandejong uit Amsterdam. Elk blok heeft twee kolommen van 6 zegels met ertussen in een zestal specifieke afbeeldingen voor de provincie. De blokken zijn gedrukt bij House of Questa in 4-kleuren offset op een Mitsubishi-pers. De zegels zijn uitgevoerd in vier kleuren: cyaanblauw, geel, magenta en zwart. In de rechterbovenhoek van elk blok staat een nummer voor elke provincie. In de linkeronderhoek is met een numeroteur een volgnummer aangebracht. Het dertiende blok dat op de Amphilex wordt uitgebracht heeft een iets andere indeling:
Ook heeft dit blok in plaats van een nummer de gedrukte tekst 'art.nr. 220273' en rechtsonder een product-barcode +8814. |
Op de eerste 12 blokken zit geen product-barcode. Dit is ook niet nodig want de blokken worden verkocht in een net 'boekje' dat voorzien is van een product-barcode op de achterkant van de omslag: +7957 [Friesland], +7964 [Drente], 7971 [Noord-Holland] etc. Wie een probleem heeft om deze producten te betitelen als boekje - het zijn zeker geen automaat-boekjes noch hangboekjes - heeft misschien geen moeite met de deftige term 'carnet'. Ook is nergens in de beurt van de zegels iets terug te vinden over de artikelnummers: 220261 t/m 220272. De randverschijnselen De provinciezegels zijn gedrukt in drukvellen van 3x3 blokken. Elke provincie heeft een rij van 3 blokken op het vel. Op de linker- en rechterrand tussen de blokken snijlijnen. In alle vier hoeken en op 3/4 van de boven- en onderrand paskruisen. Op de rechtervelrand vier lange verticale balken tegen elkaar aan gedrukt: van links naar rechts: cyaanblauw, geel, magenta en zwart. Op de bovenvelrand op de linkerhelft een 4-kleurige balk met een van links naar rechts intensiteitsverloop. Op de ondervelrand van links naar rechts: een 4-kleurige balk in cyaanblauw, geel, magenta en zwart; het woord: 'LAYEDGE'; de tekst: Cyan, Yellow, Magenta, Black in de betreffende kleuren; de tekst: 'Q5124 Dutch Post Surprise Stamps FORM 2', '3x 5/let @ 25.73mm x 35.96mm, Trims: 123x170mm','Purup 305# 3969 DGB, Paper: 457x584mm'; een paskruis; de barcode: *$CHQ005124020000*; een paskruis. |
|
Dit zijn de randverschijnselen bij de blokken: Friesland [1 = boven], Noord-Holland [3 = midden], en Drente [2 =onder]. Bij de andere drukvellen zijn de gegevens op de velrand soms net even iets anders en is ook de volgorde van de drie soorten boven elkaar anders: Bij Gelderland [4 = boven], Noord-Brabant [5= midden] en Groningen [6 =onder]:
Bij Limburg [9 = boven], Utrecht [8= midden] en Zuid-Holland [7 =onder]:
|
Bij Flevoland [12 = boven], Zeeland [11 = midden] en Overijssel [10 = onder]:
Bij Twaalf Provincies 13 [alle 3x3 blokken]:
|
|
Bij enkele geperforeerde drukvellen was een standaardetiket opgeplakt van House of Questa met daarop 'Litho/Gravure check list' en een aantal aandachtspunten zoals:
Op het 'Twaalf Provincies' blok staat op een ongeperforeerd drukvel een accoord PTT Post 10/4/2002 geschreven. De drukrichting is R. De rastermaat is R120 [Hiline 300, oftewel 300 lijnen per inch, dus delen door 2.54 = 118,1] en de rasterhoeken van de afzonderlijke offset-platen zijn als volgt: cyaanblauw 75, geel 0, magenta 45 en zwart 15 graden. |
De blokken hebben kamperforaat 14 1/2:14 3/4 26/19 tanden horizontaal/verticaal. De zijranden van het blok zijn doorlopend geperforeerd. De velranden van het drukvel zijn rechts niet doorgeperforeerd, links wel. Tussen de blokken zit horizontaal een ruimte van één zegel. De perforatiemaat valt te berekenen: (20x26):35;.96 = 14.46; (20x19):24.73 = 14.77. Het papier is niet-fosforescent offsetpapier van Tullis Russell, dat noch aan de beeldzijde noch aan de gomzijde oplicht of nalicht. Het geheel kleurt 'paars' ofwel een totale reflectie van het UV-licht. De fosfor-balken lichten kort geel op en na, ze zijn als vijfde kleur (?) aangebracht, net als bij de Floriade zegels vertoont de fosforbalk [maar niet alleen daar!] kristallen, alleen een geur merk ik niet op. Het papierdoorzicht is III met papierrichting ↕ [dwars op de lengte-richting van de zegel], de gom is C2. |
|
Nabeschouwing Begin 2002 waren de provinciezegel-blokken al gedrukt in vellen met 3x3=9 blokken zoals blijkt uit datums op de modelvellen in het Museum voor Communicatie:
Volkomen onverwachts werd net vóór de uitgiftedatum 16 juli 2002 de Overijssel blokken ingetrokken vanwege een foutieve spelling in de tekst van één van de sluitzegels. I.p.v. 'Sallantse Heuvelrug' had er moeten staan 'Sallandse Heuvelrug'. Deze fout was peanuts vergeleken bij een later ontdekte fout op de Zeeuwse blokken [zie verderop]. Het niet ontdekken van de spelfout kan niemand kwalijk genomen worden, bedrijfsblindheid is niemand vreemd en het vereist een locaal goed ingevoerd persoon om zo iets te ontdekken. |
De Post heeft gemeend de zegels te moeten intrekken en de voorraad blokken te vernietigen. Deze beslissing valt zeer te betreuren. Niet alleen omdat de paniek-reactie nogal kostbare consequenties had, maar ook omdat het slechts een sluitzegel betrof. Het affront aan de Friese natie om geen Friese provincienaam - Frysln - te gebruiken en de 's-kerb"le' slechts van één accent-circonflex te voorzien was breeduit te zien op de zegels zelf. Niettegenstaande dit alles was de hoge kwaliteit van de provincie-blokken nog niet aan de orde... Edoch wel bij Overijssel. In allerijl heeft House of Questa een nieuwe voorraad blokken kunnen drukken met de verbeterde tekst 'Sallandse heuvelrug'. Ruim vóór de Amphilex begon - op 23 augustus 2002 - konden de Overijssel-blokken in omloop worden gebracht. Een hoed af voor deze Engelse drukkerij! |
|
Iedere verzamelaar kan op z'n vingers na tellen dat er blokken van de oorspronkelijke oplage moeten zijn achtergehouden cq al in verzamelaarshanden waren gekomen. De berichten eerder dit jaar over reeds verkochte niet eerder verschenen provincie-blokjes op een Duitse filateliebeurs zijn veelzeggend. Maar zelfs al zouden alle blokken te traceren zijn geweest en de facto zijn vernietigd dan nog is een deel van de oplage gebruikt voor het vullen van 'Collect Cards' resp. het maken van de FDC's. Waarom immers 'goede' postzegels vernietigen? Dit gegeven zet onmiddellijk de filatelist aan het werk. Wie in het Maandblad van september goed naar de afgebeelde blokken 'Overijssel' en 'Twaalf provincies' heeft gekeken zal het kleurverschil zien bij de beide horizontale balken: donkerblauw tegen vaalblauw. Voor de tweede oplage Overijssel-blokken is duidelijk uitgegaan van de kleurstelling van het zegel in het Twaalf Provincies blok. En waar komen we de donkerblauwe kleur tegen? Bij de zegels in de 'Collect Cards' en op de FDC's! |
Een extra kenmerk is te zien bij de fosforbalken. De verticale fosforbalk heeft aan de rechterkant een vrij scherpe verticale 'richel' - een onderbreking in de fosforlaag plus droogkorrels. Met een goede loep is de fosforbalk goed zichtbaar alsook de droogkorrels - de fosforbalk moest in een aparte drukgang worden aangebracht en ten behoeve van het drogen werden er speciale korrels op de drukvellen gestrooid. Alle door House of Questa vervaardigde zegels in offset en voorzien van fosforbalken vertonen dit verschijnsel. Mijn eerdere veronderstelling dat de korrels iets te maken hadden met de geur van de zomerzegels was onjuist. Op het Twaalf Provincies blok en op het Overijjsel blok zijn de fosforbalken veel lichter aangebracht en is de scherpe richel afwezig, ook zijn er minder korrels aanwezig. De Overijssel zegels van de Collect Card en van de FDC's hebben alle de scherpe richel en andere kenmerken van de fosforbalk. |
|
Voor de specialist is er dus sprake van 3 duidelijk verschillende Overijssel zegels:
De grootste blamage moest nog komen. De op 30 juli 2002 verschenen Zeeland blokken bleken - in de zegel nota bene - een foutieve tekst te hebben, die toch zo'n beetje elke Nederlander zal herkennen: het 'Luctor et Emergo' ofwel 'ik worstel en kom boven' vinden we terug als 'ik word moedig en ontzwem'. Het is om moedeloos van te worden. Dit blok had stante pede ingetrokken dienen te worden... Mooi prietpraat over 'kwaliteit' gesproken. |
Al eerder heb ik het hele uitgiftebeleid rond deze blokken op de korrel genomen. Speculanten hebben mooi hun kans kunnen slaan - de Post worde bedankt - een woekerprijs van 27,50 voor Zeeland [nominaal 4,68 euro] doet voor de echte verzamelaar de deur dicht, maar net als in de jaren 70-80 van de vorige eeuw kan speculatief gedrag de filatelie weer nieuwe adem inblazen! En als het goed is is met de opbrengst van de provincieblokken toch de hele Amphilex 2002 te bekostigen geweest? |
