HomeNederland bijzondere uitgiften 1990 / Special Issues1990 Het Vincent van Gogh jaarNederland bijzondere uitgiften 1991 / Special Issues

December-postzegels

De december-zegels van dit jaar hebben net als in de voorafgaande jaren iets bijzonders. Het gaat ook dit keer om een een blok van 20 zegels van 50c voor een totaal bedrag van 10.-. De zegels zijn thans vierkant: 25.5x25.5mm met om en om "normaalstaand" en "kopstaand". Daar ook de waardeaanduiding en jaartal kopstaand is ten opzichte van de landsaanduiding lijkt het alsof twee verschillende elkaar horizontaal en verticaal afwisselende zegels bestaan. De totaalafmeting van het blok is 153x153mm.

De ontwerpers zijn Leo de Bruin en Stephan Saaltink van T&OMS [Typographic and Other Serious Matters].

De zegels uit de blokken zullen niet los te koop zijn, en de duur van de actie is net als vorig jaar beperkt tot de maand december. Uitgiftedatum dit jaar een dag vroeger: 30 november. De zegels zijn gedrukt in drukvellen ter grootte van 4x3 blokken in vijfkleuren rasterdiepdruk op de GOEBEL: violet, blauw, lichtgroen, oranjerood en zwart.

Nieuw is de manier waarop de cylinders zijn aangemaakt. Net als de niet verschenen Wereldkampioenschap Voetbal zegels zijn de cylinders gegraveerd met een Klischograph van R. Hell. Van alle kleuren zijn de afzonderlijke rasterpunten enigszins langgerekt zoals we dat ook al enige jaren van Belgie kennen [cylinderfabricage bij Etablissement de Schutter]. De diagonalen van het raster maken een hoek van 40 graden bij de lichtgroene en oranjerode cylinder, van 60 graden bij de blauwe cylinder en van 30 graden bij de violette en zwarte. Het aantal rasterpunten tellend langs de zijranden levert op: 10/mm horizontaal voor blauw, 10/mm verticaal bij violet en zwart, en 6.5/mm horizontaal bij lichtgroen en rood. Langs de diagonalen metend kom je op 8/mm bij de 40 graden hoek en 11/mm bij de 30 resp. 60 hoeken. Vergelijkbaar met rasters 80 en 110 en dus echt veel fijner dan bij de Belgische zegels.

Op de bovenrand van het drukvel bevinden zich 5 balken waarbij de kleuren van links naar rechts in intensiteit toenemen. Lichtgroen, oranjerood boven blok 2, blauw boven blok 2/3, en violet en zwart boven blok 3. Een aantal horizontaal aaneengesloten paskruizen vinden we boven blok 4 en onder blok 12. Registerbalken vinden we op de onderdrukvelrand: schuin lichtgroen onder 10, verticaal lichtgroen, violet, lichtgroen, en blauw onder 10, verticaal lichtgroen, oranjerood en zwart onder 11, evenals schuin zwart. Modelvellen voor accoord getekend op 20 augustus 1990.

GZV-artikelnummer: 2002??, niet op de blokken maar op de verpakking terug te vinden. Oplage: 10 miljoen blokken.

Het lichtblauw is behalve voor de kleine blokjes ook gebruikt onder het violet en het zwart.

Gezien de tetebeche plaatsing en de diverse randteksten op het blok is het nogal moeizaam om vast te stellen wat de "leesbare" stand is van dit blok.

Voor de beschrijving in de rubriek ben ik uitgegaan van de tekst "Deze december-postzegels zijn voldoende .." in een leesbare stand.

De drukrichting voor het blok is: R, voor de losse zegels L resp. R.

Voor de blokken zijn aparte scheerperforaat-trommels gemaakt. De tandingsmaat is 14 met 18/18 tanden horizontaal/verticaal. [14.12 als de afmetingen goed zijn]. In de linker- en rechter-drukvelranden loopt de tanding nog acht gaten door, in de boven- en onder-drukvelranden nog 18 gaten.


Op de randen van de blokken rechtopstaand boven:

"Deze december-postzegels zijn voldoende om uw kerst- en nieuwjaarswensen- een kaart of een kaart in een envelop binnen Nederland- tijdens de maand december te frankeren. Post tijdig en gebruik de postcode."

Op de onderrand staat kopstaand:

"Gebruikt u de december-postzegels voor de gewone post of voor post naar het buitenland, dan moet u bijplakken. Dat geldt ook de wensen die u na 1 januari 1991 verstuurt. Post tijdig en gebruik de postcode."

Op de linkerrand met de basis naar rechts:

"December-postzegels 1990", en op rechterrand hetzelfde maar met de basis naar links.

Het papier is fosforescent diepdrukpapier van Harrison and Sons, dat onder UV-licht aan de beeldzijde wit oplicht en nalicht [fosforesceert] en aan de gomzijde wit oplicht maar niet nalicht [fluoresceert]. De gom is door Joh. Enschede' aangebracht: D2b. Het papierdoorzicht is III-80/80/40 ↔ met glansdiagonalen -45/45.

Noodgedwongen zal bij de gegraveerde cylinders een ingewikkelder opgave moeten komen van de rastering dan bij de conventionele aanmaak. Volstond rastermaat R125 nu is 12/10 [per mm hor/vert] of 120/100 [per cm hor/vert] noodzakelijk. Dat zulke metingen belangrijk zijn blijkt uit het feit dat bij de December-zegels door mij onopgemerkt was gebleven dat het zwart in twee keer was gegraveerd. Dhr. Cornelissen van Zegelwaarden maakte me er op opmerkzaam dat de teksten met een fijner raster moesten worden uitgevoerd en dat daarvoor een tweede graveergang nodig was geweest.

Bij de December-zegels zijn de maten als volgt:

kleur horizontaal verticaal hoek lijnen rastermaat met de horizon

zwart [fond] 6.5 10 -30/30 110 zwart [randtekst] 12? 10? -50/50 155? violet 6.5 10 -30/30 110 groen 6.5 7 -40/40 100 rood 6.5 7 -40/40 100 blauw 9 7 -50/50 110

De letters van de randtekst valt ook veel fijner uit dan het fond-zwart, de hoek is goed te zien binnen in de letters, maar het tellen van rasterpunten langs de randen is haast ondoenlijk.


Copyright © Printing Matters (Contact Rein Bakhuizen van den Brink)
Last updated on October 22, 2020

HomeNederland bijzondere uitgiften 1990 / Special Issues1990 Het Vincent van Gogh jaarNederland bijzondere uitgiften 1991 / Special Issues