HomeNederland bijzondere uitgiften 1995 / Special Issues10 voor EuropaJaar van de Film

Werkman, Mesdag en Mauritius

Op 17 januari j.l. verschenen drie zegels van 80c, het Panorama van Mesdag in Den Haag, een Omslag van H.N. Werkman en de Mauritius in het PTT-museum. Elk in loketvellen van 50 in een voor Nederlandse zegels nieuw formaat [31.9x45 resp. 45x31.9mm]. Het ontwerp van de Mesdag is van Haico Beukers, van de Werkman van Jan Bons en van de Mauritius van Julius Vermeulen.

Alle zegels zijn gedrukt in dubbelvellen op de 4-kleuren Roland Favorit 362 offsetpers, de Mauritius zegel heeft bovendien nog een extra drukgang op een plaatdruk-pers gekregen.

Twee van de drie waarden zijn uitgevoerd in vier kleuren: zwart, magenta, geel en blauw, de Mauritius is uitgevoerd in twee kleuren offset [zwart en rood] gecombineerd met plaatdruk [zwart].

De randverschijnselen zijn als volgt

Gezien het grotere formaat is het aantal zegels per loketvel aangepast. Bij de zegels in 4-kleuren offset is het zegels staand en bestaat het vel uit 10x5 zegels, bij de Mauritius. is het zegel liggend is het vel 5x10 zegels groot. De beschrijving zal uit praktische overwegingen in twee stukken uiteenvallen:

Mesdag en Werkman

De telcijfers zijn in zwart 1-5 links, 5-1 rechts.

Paskruizen boven de zegels 1 en 10 van het bovenvel [=L-vel] en onder zegels 41 en 50 van het ondervel [=R-vel]. Krabbels boven zegels 8-9 van het boven-vel [Jos bij Mesdag, Rob bij Werkman] en ver onder zegel 49 van het onder-vel een verticale streep.


Onder de zegels 49-50 staan een zwarte L of R gevolgd door vier 1-en: zwart, magenta, geel en blauw, alles van links naar rechts.

De stadiavellen en ook de oplagevellen vertonen bij de Werkman zegels andere plaatnummers voor magenta en blauw. De combinaties L/R 1212 dus.

Onder de zegels 41-42 staat het "Artikelnummer: 100286" en "Aanvang verkoop 17 januari 1995" onder zegels 44-45. Bij de Werkman is het artikelnummer 100287.

Op de linkerdrukvelrand een Brunner balk. Bij de Mesdag zit direct naast de Brunner-balk nog een smalle restant strook van zegelafbeeldingen als het ware van de 0-e kolom. De rechterkant van deze 0-e kolom is op de loketvellen te zien en zit op de velrand tegen de perforatie aan om te verhinderen dat zegels uit de eerste kolom zouden kunnen afwijken van de rest van het vel. De Brunner-balken zullen op de loketvellen niet te zien zijn.

Ongeperforeerde modelvellen voor accoord getekend op 7 december 1994 [Mesdag] en 13 december 1994 [Werkman]. PTT ordernummers: 7699-7700.

De kleuren zijn bij alle waarden als volgt gerasterd met R100 onder de hoeken: zwart 45, magenta 15, blauw 75, en geel 60 graden. De hoek van geel is zeer ongebruikelijk, meestal wordt 0 [=90] gekozen.

De oplagevellen hebben het op de Bickel perforeermachine aangebrachte kamperforaat 13.79:13.33 [= hart op hart 1.45 resp. 1.50 mm] ofwel 13 3/4:13 1/4 met 22/30 tanden horizontaal/verticaal, en drie velranden geheel doorlopend geperforeerd, de linkerrand niet. Wie op de FEPAPOST de stand van Joh. Enschedé heeft bezocht kon aldaar zo'n Bickel in ogenschouw nemen. In het aprilnummer van het Maandblad van vorig jaar is in het overzicht van de perforaties bij de Nederlandse Antillen het nu voor Nederlandse zegels nieuwe perforaat vermeld geweest. Voor Nederlandse Antillen al sinds 1971 in gebruik.

Het papier is fosforescent offsetpapier van Harrison and Sons, HS6 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. De papierrichting is ↕. Het papierdoorzicht is IIIp met glansdiagonalen -45/45. De gom is door Joh. Enschedé aangebracht: D2b.


De Mauritius

De telcijfers zijn in zwart 1-10 links, 10-1 rechts.

Paskruizen naast de zegels 1 en 46 van het L-vel en naast 5 en 50 van het R-vel. Krabbels links naast zegel 6 van het L-vel [Jos, Rob] en rechts naast zegel 10 van het R-vel een horizontale streep. In plaatdruk [zij het gerasterd R125] een 'trappetje' naast zegel 16 van het L-vel.

Onder zegel 50 staan een zwarte L of R gevolgd door twee 1-en: zwart, en rood; en daarachter in plaatdruk een 1, 2, 3 of 4. Op de plaatdruk-pers worden 4 gebogen platen achter elkaar gemonteerd, elk met een eigen nummer. Net als in 1985 met de 60c Geleidehond zijn de vier nummers in volgorde aan de loketten te verwachten. Slechts L- en R-vellen kunnen afzonderlijk gedistribueerd zijn.

Onder de zegels 46-47 staat het "Artikelnummer: 100288" en "Aanvang verkoop 17 januari 1995" onder zegels 48-49.

Op de onderdrukvelrand een Brunner balk. De Brunner-balken zullen op de loketvellen niet te zien zijn.

Ongeperforeerde modelvellen voor accoord getekend op 21 december 1994. PTT ordernummer: 7701.

De kleuren zijn niet gerasterd. Het zwart van de Mauritius-zegel is gegraveerd door Inge Madlé uit Haarlem die ook de zegels van de Notariële Broederschap uit maart 1993 heeft gemaakt. Opvallend is dat elk zegel uit het vel niet een steriele hedendaagse gravure te zien geeft maar ook de minieme krasjes en de vlekkerigheid van een authentiek zegel van zo'n 150 jaar geleden! Zeer knap.

De Mauritius heeft hetzelfde kamperforaat als de beide andere waarden alleen 90 graden gedraaid. Bickel 13.33:13.79 met 30/22 tanden horizontaal/verticaal, en drie randen geheel doorlopend geperforeerd, de onderrand niet.

Het papier is fosforescent offsetpapier van Harrison and Sons, HS6 1630/7%, dat aan de beeldzijde onder UV-licht wit oplicht en nalicht [fosforesceert], aan de gomzijde wit oplicht doch niet nalicht [fluoresceert]. De papierrichting is ↔. Het papierdoorzicht is IIIp met glansdiagonalen -45/45. De gom is door Joh. Enschedé aangebracht: D2b.


Copyright © Printing Matters (Contact Rein Bakhuizen van den Brink)
Last updated on October 22, 2020

HomeNederland bijzondere uitgiften 1995 / Special Issues10 voor EuropaJaar van de Film