Zakelijke zegels: klein formaat

nummer / cat. number	datum / date of issue	omschrijving / description	barcode ; artikelnr / article no	afbeeldingen / illustrations	postfris / mint	gebruikt / used
		rasterdiepdruk / photogravure Joh. Enschedé Security Printing
		1e druk - Losse zegels uit presentatiemap / 1st printing - Separate stamps from presentation-pack
	2002_065				3.50	1.25
	2002_066				3.50	1.25

Samenvattend:

De nieuwe zakelijke postzegels in rollen van 100 in een doosje hebben een flink kleinere uitvoering gekregen. Wederom zijn ze gedrukt in rasterdiepdruk op een Goebel-pers Bij Joh. Enschedé in Haarlem. Ook de doosjes - bij Joh. Enschedé gedrukt - zijn aangepast aan de nieuwe versie.

Vreemd genoeg zijn er voor de 'oude' zakelijke zegels nog doosjes vervaardigd waarbij het logo PTTPost is vervangen door TPGPost. ]

En dat voor de korte periode van 15 mei tot 1 juli 2002? Kennelijk is het de bedoeling dat beide soorten zakelijke zegels naast elkaar gebruikt gaan worden! Zo hebben de zakelijke gebruikers wat meer keus. Op 3 juli daarentegen was nog nergens een doosje met nieuwe zegels aangetroffen. Overal nog volop voorraad van het oude model, zij het dat hier en daar de doosjes met het nieuwe logo beschikbaar waren.

Tanden tellen blijft nodig

Ten behoeve van de verzamelaars - lees Collect Club - worden sinds medio 2001 een aantal zelfklevende zegels niet meer los gesneden uit een blok of uit een rol zodanig dat ze in de PTT-mapjes kunnen worden geplaatst of in de Jaarcollectie. Het productieproces wordt speciaal onderbroken en de halffabrikaten krijgen een eigen behandeling. Daarbij wordt soms een stansvorm gebruikt die qua 'tandingsmaat' precies overeenkomt met de 'echte' zegels, echter steeds vaker zie we stansvormen in gebruik die behoorlijk afwijken. Dit soort CollectClub producten komen niet alleen in Nederland voor, ook in het Verenigd Koninkrijk [de 'dagger' Machins], Noorwegen en Duitsland worden verzamelaars getracteerd op zegelvarianten die er niet zouden moeten zijn. Anders dan de NVPH catalogus ons wenst te laten geloven gaat het nooit om het 'dieper' stansen [ofwel de stansvorm gaat nu eens niet tot aan het dragerpapier maar voor de afwisseling er net doorheen] maar om apart daarvoor gemaakte stansvormen.

In deze rubriek heb ik al enkele keren de Priority zegels van 75/54c en 165/75c resp. 54c en 75c als voorbeeld genomen. Aan de semi-permanente 'huwelijk', 'rouw', 'baby', 'verhuizen', 'voor uw post' en 'polderlandschap' was noch bij de 'duale' [gulden/euro] noch bij de euro-versie een andere tandingsmaat waargenomen. Alle hiernet genoemde zegels waren via de PTT-mapjes overal verkrijgbaar. De zelfklevende duale 'Beatrix' en 'Crouwel' waren slechts via de Jaarcollectie verkrijgbaar. De tandingmaat liet geen verschil zien. Wie echter goed naar de 'doorgestanste' zegels kijkt zal merken dat de tandjes zelf er anders uit zien en de zegelrand 'opgestuwd' is, druktechnisch bepaald geen fraai result.

Alle tot dus ver genoemde zegels waren vervaardigd door Walsall Security Printers en in rasterdiepdruk. Bij de emissies met méér dan één en hetzelfde zegel kon een blokdeel gesneden worden en in de PTT-mapjes worden geplaatst. Zoals bij 'feliciteren', 'kind' en 'december'. De bijplakwaarden van 2 en 12 cent daarentegen werden vandalistisch gesneden waarbij naburige zegels schade ondervonden. Bij de Efteling zegels lietWalsall de aparte handeling van het aanbrengen van een perforatielijn t.b.v. het vouwen en van een 'hangoog' - zoals nodig zou zijn geweest voor het hangboekje -achterwege. Het resultaat is een zelfstandig blokje Efteling dat in PTT-mapje 263 terecht kwam.

De zakelijke zegels van 39c en 78c - gedrukt bij Joh. Enschedé in rasterdiepdruk - gaven geen probleem: rondom ruimte genoeg om ze los te snijden.

De op 1 juli 2002 verschenen en kleiner uitgevallen zakelijke zegels van 39c en 78c zouden bij het lossnijden evenmin problemen moeten geven. Het was nogal verrassend te zien dat PTT-mapje 266 volledig 'doorgestanste' zegels bevatte. Dankzij de oplettendheid van Henk Bos uit Urecht, kunnen we nu melden dat de stansvorm een andere tandingsmaat vertoont: wie de tanden bij de zegel uit de hangdoosjes [met een rol van 100] telt komt uit op 17/14 hor/vert echter bij de zegels uit mapje 266 tellen we 18/15 hor/vert.

In de vorige aflevering van de rubriek zijn de twee varianten van de 'kleine' zakelijke zegels ter sprake gebracht. Het kwam er op neer dat ten behoeve van de rollen van 100 in de doosjes de zegels nadat ze door Joh. Enschedé zijn gedrukt bij Joh. Enschedé zelf een nabewerking krijgen waarbij de rugnummers en de slittanding worden aangebracht,' en het overtollige papier rondom de zegels wordt verwijderd. Dit alles op één van de OMEGA-machines waarover de drukkerij beschikt. Ten behoeve van de Collect Club daarentegen zijn rollen bedrukt met nog niet afgewerkte postzegels overgebracht naar Walsall in Engeland. In Walsall vindt het vullen van de PTT-mapjes plaats maar ook - en daar over straks meer - het maken van FDC's. Voor de mapjes zijn de zegels uit de door Joh. Enschedé gedrukte rollen geheel doorgestanst bij Walsall. Zoals gezegd hebben de zegels uit de mapjes een andere 'tanding': 18 hor. / 15 vert. in plaats van 17 hor. / 14 vert. De zegels die we op de FDC's zien hebben eveneens dezelfde fijnere tandingsmaat. So far so good. Maar, wie de zegels uit de mapjes heeft bekeken en geprobeerd heeft om de achterkant te verwijderen en de voorkant te gebruiken om op een enveloppe te plakken moet daar erg veel moeite voor doen danwel chemische hulp inroepen. Het is hoogst onwaarschijnlijk dat Walsall het daarop zal laten aankomen bij het maken van FDC's.

Met dit in het achterhoofd goed naar de zegels op de FDC gekeken en dan valt direct op dat de 'slittanding' veel fraaier is aangebracht; er geen opstuwing van het papier langs de tandingsgaten te zien is en wat nog opvallender is: de 'gaten' en de 'tanden' zijn zeer mooi gerond, terwijl bij de zegels uit de 'mapjes' [ook uit de 'rollen'] de 'tanden' recht zijn afgesneden. Kortom, ten behoeve van de FDC is een andere stans gebruikt.

Wat is nu de meest voor de hand liggende gang van zaken geweest: Walsall heeft het materiaal net als bij Joh. Enschedé is gebeurd geslit en het overtollige papier - de matrix - verwijderd. Voor de dames van de Collect Club bleven er gewoon zelfklevende zegels over die op de FDC-enveloppen konden geplakt. Simpeler zou misschien geweest zijn om Walsall een voorraad doosjes van 100 kant en klaar toe te sturen, maar ja..... Dankzij de afwijkende tandingsmaat is er nu een derde variant van deze zakelijke zegels. De zegels op de FDC vertonen een 'stempel' of beter gezegd: met behulp een boekdruk degelpers is het eerste dag stempel op de enveloppe gedrukt.