|
Tot 1928 zijn de Roemeense zegels gedrukt in een allegaartje van postzegeldrukkerijen. Boekdruk bij de franse munt/postzegeldrukkerij in Parijs [1872, 1903], boekdruk en plaatdruk bij Bradbury Wilkinson [1906-07], boekdruk in Moskou [1917], boekdruk bij de Fabrica de Timbre in Bucuresti [1878-1929], bij de zelfde drukkerij plaatdruk [1908-14], steendruk bij de staatsdrukkerij in Bucuresti [1906]. Als een van de eerste landen ter wereld werd geëxperimenteerd met het rasterdiepdruk-procedé. In 1914 voor het eerst bij postzegels gebruikt door de firma F.A. Bruckmann te München voor de Beierse zegels, was het dezelfde Münchener firma die in 1922 zegels in dat procedé ging drukken voor Roemenie. Tussen 1922 en 1927 werden enkele emissies in München gedrukt. In 1927 nog werden Roemeense zegels gedrukt door een andere pionier op het gebied van de rasterdiepdruk [of héliogravure op z`n frans]: Hélio Vaugirard in Parijs. De Fabrica de Timbre in Bucuresti had ondertussen de nodige stappen gezet om zelf zegels te gaan drukken in rasterdiepdruk. En vanaf 29 april 1928 [*] tot nu toe zou dat procedé de boventoon voeren. Roemenie liep op druktechnisch gebied voorop. En net als bij de Hongaarse zegels van af 1932, zouden slechts enkele ontwerpers voor langere tijd het beeld bepalen. Zie verderop. In 1931 volgde nog als stuiptrekking de laatste in het buitenland gedrukte serie, in plaatdruk bij Bradbury Wilkinson.
|
De zegels in rasterdiepdruk werden gedrukt op persen met velinleg. Pas in 1963 zou daar verandering in komen. Op 26 september 1956 verschenen de eerste zegels in meerkleuren-offset. Op 20 augustus 1959 de eerste zegels in meerkleuren-boekdruk [systeem Lambert]. Dat procedé zou tot in 1962 worden gebruikt. Ondertussen waren op 17 december 1955 de eerste zegels in plaatdruk vervaardigd bij de Fabrica de Timbre uitgekomen. Gegraveerd door de ontwerper Serban Zainea. In de 60-er jaren vinden we onder de incidenteel verschijnende zegels in plaatdruk ook zegels zegels vervaardigd volgens het GIORI-systeem, waarbij meerdere kleuren met slechts één drukplaat! Bij enkele zegels in GIORI-plaatdruk vinden tevens de combinatie met boekdruk. Dit wijst mogelijk op WIFAG-persen. Eind 1963 [december] de eerste zegels in rasterdiepdruk aan de rol. Vermoedelijk een 4-kleuren drukpers van Chambon, Parijs. Gezien het gebruik vanaf 25 december 1963 van dezelfde standaard-formaten [zie verderop] voor de zegels in plaatdruk al s in rasterdiepdruk aan de rol ligt een gelijktijdige vernieuwing van het machine-park voor de hand. Vanaf 10 maart 1969 tot heden worden de Roemeense zegels praktisch uitsluitend op de nieuwe rasterdiepdruk-pers gedrukt. Een doodenkele keer vinden we nog een zegel in offset uitgevoerd. Voor het laatst op 1 februari 1977. Plaatdruk vinden we tot in 1968, daarna niet meer. Op 12 februari 1948 werd het 75 jarig bestaan van de Fabrica de Timbre gevierd met een postzegel, op 25 juli 1972 het 100 jarige bestaan. |
|
Er zijn na 1931 geen Roemeense zegels meer in het buitenland gedrukt. Ook niet in het kader van de RWEH. Het rolzegel-project is aan de Roemenen voorbijgegaan. Voorzover bekend zijn er ook geen automaten met rolzegels geweest. Zo dat wel het geval was geweest dan waren ze gezien de mogelijkheden bij de Fabrica de Timbre gewoon in Bucuresti gedrukt. Dit ook gezien de grote politieke autonomie van Roemenie in die jaren binnen het socialistische blok! De zegels en het blok gedrukt in Bucuresti ter gelegeheid van de waterkrachtcentrale in de Donau [uitgegeven 1965 30 april] was een gezamenlijk project met Jugoslavie. De vel-zegels waren zowel in Roemenie als in Jugoslavie geldig. Waardeaanduidingen zowel in Bani als in Din. Van de 4 zegels in het blok waren er twee met Roemeense en twee met Jugoslavische waardeaanduidingen. Zegels ontworpen door de Jugoslaaf Borisvoj Lazarevic. |
De Fabrica de Timbre heeft incidenteel ook voor andere landen gedrukt. B.v. voor de republiek Tchad. Zoals al eerder gezegd werd het vooroorlogse beeld bepaald door een handvol ontwerpers die ook na de oorlog doorgingen. De naoorlogse periode kende echter een groot aantal [zo`n 100] ontwerpers die meestal maar enkele zegels ontwierpen. De groep graveurs was zeer beperkt: Serban Zainea en Ion Dumitrana, en beiden waren hoofdzakelijk als ontwerpers actief. |
|
Van de ontwerpers met een enorme staat van dienst kunnen genoemd worden:
Ludovic Bassarab 1922-32
Ary Murnu 1931-49, 57 !
D. Stiubei 1931-64 !
Iona Bassarab 1937-45
I. Cova 1945-50, 59-61
I. Molnar 1945-48, 59-60
Osvald Adler 1946-55, 59 [later naar
Israel vertrokken]
Cr. Muller 1946-55, 61
Ion Dumitrana 1948->
Alexandru Alexe 1951-52, 60-66
Ion Druga 1952-54, 60-70
Harald Meschendorfer 1955-62
Serban Zainea 1955-66
Aida Tasgian-Constantinescu 1956->
Vincentiu Grigorescu 1957-61, 69-72
Eugen Palade 1962, 65->
Silviu Zarimba 1964-68, 73
Aurel Popescu 1966->
Vladimir Stoianov 1967->
.page
Verder nog:
G. Chirovici 1927-31
Stefan Constantinescu 1935-36
R. Bordenach 1938
G. Chiriac 1939
St. Wladimir 1945-48
Remus Georgescu 1945
D. Juster 1948
E. Taru 1950
Angela Rosenblum 1950
Emeric Droczay 1950
Ladislau Corda 1950
Leonida Nazarov 1950-56
Aputhin Valerian 1950
Niky Popescu 1950-51
Adrian Radulescu 1951
Nazarie Pavlin 1950-52, 59
collectiv Dralco [= I. Druga,
Alamaru, en Costescu] 1952-54
Ion Ursa 1953, 64
Ludmila Kuscenco 1953
Frida Finkelstein 1953
Triscu 1953
Constantin Furmuzache 1953
I. Schiffer, J. Vintila, Avramescu 1953
I. Schiffer, J. Vintila, S. Victor 1954
H. Kalman 1954
R. Negru 1954
A. Gesticone 1954
Angela Ionescu 1954
Nicolae Ean 1954
George Stroe 1954-56
A. Bratescu-Voiesti 1956
V. Palade 1957
Cseh Guster 1957
L. Rosianu 1957-58
S.Raslog 1957
Maria Panin 1959
N. Grant, Alexandru Alexe, Ion Druga 1960-61, 64
Elia Conovici 1960
Constantin Marinescu Ceptureanu 1960-61
Constantin Ciureteicu 1962
Emilia Boboia 1962
Aurel Predescu 1962
Ion Untch 1962-64, 73-74
Adrian Lucaci 1962
Radu Veleda 1962-63
Ilie Schon 1962-63
Marcel Vasiliu 1962
V. Crivat 1963
I. Ionescu-Ias 1964
M. Giurca 1964-65
I. Rusu 1964
D. Galin 1965-66
C. Grigoriu 1965
Matei Dascalescu 1965
T. Pittini 1965
Gh. Bozianu 1965-70
Fl. Ivanus 1965-69
A. Dascalescu 1966
Vlasto 1966-70
I. Hasiganu 1967
Petru Grant 1968
M. Stiplosek 1969
F. Goranescu 1970
A. Petrenco 1970
Dumitru Danila 1971->
Rodica Coteanu 1972->
Nicolae Saftoiu 1972
C. Bucur 1974
L. Catach 1974
|
|
De zegels van Roemenie werden tot 1962 overwegend op papier met een watermerk gedrukt. Van 1943 tot 1948 was de `kruis met kronen`, daarna de letter RPR [roemeense volksrepubliek] in 4 varianten:
Vervolgens een lange periode zonder watermerk tot eind 1989 opeens langlopende frankeerzegels opduiken met een watermerk `RSR`.[Roemeense Socialistische Republiek]. |
De Michel catalogus geeft aan dat er herdrukken zijn van een aantal zegels uit de periode 1952-60 met cliché-stempel, een slechte druk en dunner papier. Gezien de nogal scherpe gebruiksperioden van de diverse watermerken is het onwaarschijnlijk dat deze herdrukken te vergelijken zijn met die van de DDR en Hongarije waarbij vele jaren later nieuw drukmateriaal is gemaakt om zegels te herdrukken. Het is evenwel duidelijk dat het hier ging om `filatelistisch` materiaal met als doel het binnenkrijgen van harde valuta. Cliché-stempels komen we tegen vanaf de midden 50-er jaren tot in de 70-er jaren. Wat Michel niet vermeld zijn de zwarte stempels die met de rasterdiepdruk-pers aan de rol zijn meegedrukt. Met andere woorden er zijn aparte cylinders vervaardigd voor de stempels. Voor het eerst komen we die tegen op de serie `Post en Verkeer` van 1967 met een `datumstempel` van Galati 15.III.70. Ook latere langlopende emissies hebben `stempels` meegedrukt. Behalve van Galati, vinden we ook `stempels` van Cluj, Orad ea en Bucuresti. De datums die ik tot nog toe heb gezien zijn niet van later dan 1975. Sommige waarden hebben afgezien van de verschillende plaatsnaam nog diverse standen van het `stempel`: normaal, kwartslag gedraaid, en zelfs kopstaand ten opzichte van het zegelbeeld. Incidenteel zijn ook nog de oude cliché-stempels te vinden. Al met al een zeer interessant onderzoeksterrein met massawaar-zegels dat nog niet of nauwelijks is ontgonnen. |
|
Tijdens de tweede wereldoorlog stond Roemenie aan de kant van de As-mogendheden [Duitsland, Japan]. In 1940 was Koning Michael door de roemeense fascisten-leider Antonescu afgezet. In augustus 1944 slaagde Koning Michael er in om het fascistische regime omver te werpen en stapte vervolgens uit de As en verklaart Duitsland de oorlog. Na de bevrijding door het Rode Leger vindt een overgang plaats naar een communistisch regime. Koning Michael krijgt van Stalin nog een hoge Sowjet onderscheiding: de orde van de overwinning, maar in december 1947 moet hij aftreden, en daarna is de Roemeense Volksrepubliek snel een feit. Bij de grondwetswijziging van 21 augustus 1965 werd Roemenie: de Roemeense Socialistische Republiek. Zoals hierboven al is aangegeven is dit nog even terug gevonden in het watermerk. Tot zijn dood in 1965 zal Gheorghiu-Dej de sterke man zijn in Roemenie. Hij werd opgevolgd door Nicolae Ceausescu. Ceausescu zou de sterke man blijven tot de bloedige revolutie in december 1989 waarbij hijzelf en z` n vrouw Elena werden vermoord. Van Gheorghiu-Dej is tijdens zijn leven niets terug te vinden op postzegels, ter gelegenheid van z`n eerste sterfdag werd op 15 maart 1966 een postzegel uitgegeven. Ceausescu daarentegen zorgde er op het eind van carriere wel voor dat hij op postzegels werd afgebeeld: |
Overigens komt het socialisme weinig tot uiting in de postzegels. Als we net zo als we dat bij de eerder behandelde RWEH-landen gedaan hebben kijken naar de periode 1961-70, dan zien we dat in de 60-er jaren het totaal van `socialistische` zegels zeer laag is: 34 van de ruim 850. |
|
Nederland is redelijk vertegenwoordigd: 1956 28-12 350 jaar Rembrandt 1966 25-07 Jan van Eyk 1967 30-03 P.P. Rubens, Rembrandt 1968 28-03 Dirck Bouts 1968 28-09 Hendrik van Balen, Jacob Jordaens, Jan van Bylert 1969 29-09 Rembrandt 1970 20-09 Jachtschilderijen 1971 15-09 zeeschilders: B. Peters, L. Backhuyzen, A. van Eertvelt 1983 30-04 400 jaar Hugo de Groot 1988 09-06 EK-voetbalmatch GB-NL |
|
De langlopende frankeerzegels
1947- wapens rasterdiepdruk / photogravure klein formaat
1947-
195. wapens
1952 diverse overdrukken
[geldhervorming]
1955-56 beroepen rasterdiepdruk / photogravure klein formaat
1960-61 industrie rasterdiepdruk / photogravure klein formaat
1967-69 post en verkeer rasterdiepdruk / photogravure klein formaat [40 en 50 Bani
in 2 tandingen]
medium formaat
1971 post en verkeer rasterdiepdruk / photogravure klein formaat, alle waarden
[sommige waarden 2 tandingen]
1972 gebouwen rasterdiepdruk / photogravure klein formaat [5.15 en 8.45
in 2 tandingen]
1973 gebouwen rasterdiepdruk / photogravure klein formaat, kam 13 1/3
1974 schepen rasterdiepdruk / photogravure klein formaat, kam 13 1/3
verjaardagen rasterdiepdruk / photogravure smal medium formaat, kam 13 1/3
1976-80 wapens rasterdiepdruk / photogravure groot formaat, kam 13 1/3
1982 volkskunst rasterdiepdruk / photogravure klein formaat, kam 13 1/3,
[0.50, 1, 4 en 10Lei ook met
watermerk RSR, in 1989]
In de eerste jaren na de tweede wereldoorlog vonden 2 geldhervormingen plaats: in augustus 1947 werd 20.000 Lei = 1 Leu, en in januari 1952 werd 20 Lei = 1 Leu = 100 Bani. |
|
Overzicht formaten en perforaties Er zijn sinds de eind twintiger jaren een aantal standaardformaten ontstaan die voor alle drukprocedé`s gehanteerd konden worden ,omdat de druk met velinleg plaatsvond. Vanaf 1963 echter werd de perforatie aangebracht op de druk aan de rol persen. Nog meer standaardisatie als daarvoor. Perforatie aangebracht op aparte machines klein formaat:
14 1/4:14 15/18 kam 1930-6. rasterdiepdruk / photogravure
14 1/4:13 15/17 kam 196.-.. rasterdiepdruk / photogravure
smal medium formaat:
13 3/4:13 1/2 19/15 kam 1929-.. rasterdiepdruk / photogravure
medium formaat:
13 3/4:13 1/2 19/22 kam 193.-61 rasterdiepdruk / photogravure
1958-61 offset
1960-61 boekdruk
dubbel klein formaat:
14 1/4:14 30/18 kam 1940-61 rasterdiepdruk / photogravure
1958 plaatdruk / recess
14 1/4:13 30/17 kam 1960-62 offset
rasterdiepdruk / photogravure
boekdruk
half groot formaat:
14 1/4:14 27/19- kam 1955-.. rasterdiepdruk / photogravure
195.. offset
12 1/2:12 14 kam 1965-68 offset
groot formaat:
13 1/3 28/36 kam 1969 offset
13 1/3 28/40 kam 196. offset [Tchad]
Naast het gebruik van de bovengenoemde standaardformaten werden de zegels vaak voorzien van lijn-perforaat, waarbij meestal gebruik werd gemaakt van gestripte kammen: lijn 13 3/4, 14 1/4, etc. |
|
Periode 1963-heden 13 1/3 18/14 vel 1967-> rasterdiepdruk / photogravure
36/14 vel rasterdiepdruk / photogravure
18/28 vel rasterdiepdruk / photogravure
plaatdruk / recess
36/28 vel 1966 GIORI-pldtr + boekdruk / typography
18/22 vel 196.-> rasterdiepdruk / photogravure
1967 plaatdruk / recess
36/22 vel 1969 rasterdiepdruk / photogravure
16/22 vel 196.. rasterdiepdruk / photogravure
32/22 vel rasterdiepdruk / photogravure
GIORI-pldtr
48/22 vel 1969 rasterdiepdruk / photogravure
64/22 vel GIORI-pldtr
18/26 vel rasterdiepdruk / photogravure
plaatdruk / recess
36/26 vel rasterdiepdruk / photogravure
GIORI-pldtr
vierkant vel 1964-65 rasterdiepdruk / photogravure
Alle perforaten hebben een eenheids-maat: 13 1/3 of te wel een hart op hart afstand tussen twee perforatie-pennen van 1.5mm. Een basis van 16 of 18 tanden komt precies overeen met 24 of 27mm. Ook de dwarskanten met 14, 22, 26 of 28 tanden komen overeen met 21, 33, 39 en 42mm. De meervoudige basis met 32, 36, 48 en 64 tanden kloppen exact. Andere vaak gebruikte zogenoemde metrische perforatiematen hebben een hoh-afstand van 1.4mm [=14 1/7 => als 14 1/4 genoteerd] of 1.6mm [=12 1/2 exact]. Bij perforatiemaat 13 1/3 geeft een tandingmeter hetzij 13 1/4 hetzij 13 1/2 afhankelijk van de toestand van het zegel, de vochtigheid van het papier. |
|
Plaatdruk-zegels: 1955 17-12 Cultuur 1956 23-09 Th. Aman 1956 -12 Gheorghiu Enesco 1958 15-11 100 jaar postzegels +blok 1959 20-09 500 jaar Bucuresti 1960 01-02 dieren 1963 25-12 dorpsmuseum 1964 29-06 toerisme 1964 05-09 Gheorghiu Enesco festival 1964 15-11 Dag van de Postzegel 1965 15-05 UIT 1965 15-11 Dag van de Postzegel [Giori] 1966 05-04 Volksdansen 1966 20-10 Dag van de postzegel [Giori + boekdruk / typography] 1967 06-11 Wapens [frankeerzegels] 1967 15-11 Dag van de Postzegel [Giori] 1968 25-11 Historische Gebouwen [Giori] De offset-zegels vanaf october 1968 1968 28-10 volksdansen 1969 15-02 volksdansen 1972 28-10 1973 25-06 1976 15-06 1977 01-02 |
|
Socialistische motieven in de jaren `60 1961 3 2x 40 jaar Commun. Partij, 1x 5e Wereldvakbondscongres
1962 6 3x Collectivisatie Landbouw, 1x Wereldjeugdspelen, 1x 45 jaar
OktoberRevolutie, 1x 15 jaar Volksrepubliek
1963 7 6x Opbouw socialisme, 1x Wereldvrouwencongres
1964 5 4x 20 jaar bevrijding, 1x Dag van het Leger
1965 -
1966 3 1x 1e sterfdag Gheorghiu Dej, 1x Congres UTC
[Commun.Jeugbond], 1x Vakbondscongres
1967 6 1x Das Kapital, 1x 50 jaar Oktober Revolutie, 4x 20 jaar
Volksrepubliek
1968 -
1969 2 1x 10e Congres Commun. Partij, 1x Dag van het Leger
1970 2 1x 100 jaar Lenin, 1x 150 jaar Engels
===
34 op de 866
|