|
Inleiding Als op 7 januari 1922 Ierland van Groot Britannië onafhankelijk wordt is het ook tijd voor eigen postzegels. Voorraden Engelse postzegels worden overdrukt - door Ierse drukkerijen - met de tekst 'Rialtas Sealadac na h-Eireann' [voorlopige regering van Ierland] en later met 'Saorstatt Eireann' [Ierse Vrijstaat]. Maar al heel snel blijkt dat de onafhankelijkheid - althans waar het de postzegelaanmaak betreft - maar heel beperkt was, en dat zou nog lang zou blijven. Voor zegels uit de postzegelautomaten moest worden teruggegrepen op de ervaring van Engelse postzegeldrukkerijen. Drukkerij Harrison & Sons, uit London kreeg de opdracht voor het aanmaken van rolzegels [incl. de 'opdruk']. Van echte opdrukken zal geen sprake meer zijn geweest, veeleer een druk in twee-kleuren. Nog in hetzelfde jaar 1922 - op 6 december - verschijnt de eerste waarde, de 2p, van de eerste echte Ierse frankeerserie, gedrukt in boekdruk bij de Staatsdrukkerij in Dublin. |
Deze langlopende serie 1922 zal blijken een echte 'langlopende' te zijn. Pas na 46 jaar, op 14 oktober 1968 wordt een begin gemaakt met de tweede langlopende Ierse zegeluitgifte! In 1923 komen geleidelijk aan de volgende waarden van de langlopende zegels uit, alleen voor waarden boven de 1' [2'6, 5', 10'] bleven de 'overdrukte' Engelse zegels in omloop. 'Overdrukt' omdat een beslissing over de eigen Ierse ontwerpen uitbleven en de basis-zegels bijgedrukt moest worden. Werden de basis-zegels gedrukt door Bradbury Wilkinson & Co, Ltd in plaatdruk, bij de overgang in 1935 van de druk van de hoge waarden naar Waterlow and Sons, gingen ook de Ierse 'overdrukken' mee! De 'overdruk' serie van 1922 is een uiterst boeiende emissie waar nog lang niet het laatste woord over geschreven is. Duidelijk is evenwel dat de rol van drie Engelse postzegeldrukkerijen; Harrison & Sons, Bradbury & Wilkinson en Waterlow & Sons, nog lang na 1922 een grote zou zijn. |
|
Langlopende serie motieven 1922-1968 De langlopende zegels van 1922 hadden 4 motieven: Lichtend zwaard [ 1/2 , 5, 6p, 1'], Landkaart [1, 1 1/2 , 2p], Wapens van de 4 provinciën [2 1/2 , 4, 9p] en Keltisch Kruis [3, 10p]. Alle zegels werden gedrukt door de Staatsdrukkerij [Government Printing Works, Dublin Castle, later wat preciezer aangegeven als de: Stamping Branch of the Revenue Commisioners]. De hoge waarden [2'6, 5', en 10'] met de afbeelding van Sint Patrick, de beschermheilige van Ierland kwamen pas uit in 1937 en werden aanvankelijk gedrukt door Waterlow & Sons. In de jaren 1933-35 verschenen twee-zijdig getande rolzegels [1 en 2p staande rollen, 1/2 , 1, en 2p liggende rollen]. De rol van Harrison & Sons was op dat vlak uitgespeeld. In 1937 werd Ierland ook een republiek. Van 1922 tot 1940 heeft het papier het watermerk 'Se' [=Saorstat Eireann, Ierse Vrijstaat], vanaf 1940 tot 1974 het watermerk 'e' [=Eire, Ierland]. |
Na de Tweede Wereld Oorlog was de rol van de Engelse postzegeldrukkerijen niet voorbij. Voor de zegels in plaatdruk bleef een beroep gedaan worden op Waterlow & Sons: de luchtpostzegels van 1948 bleven tot in 1961 door hen gedrukt, na de overname van Waterlow & Sons door De La Rue bleef de productie in Engelse handen tot 1965. Een enkele gelegenheidsemissie werd door Waterlow & Sons gedrukt: 1950 Heilig Jaar. In 1958 werden de Mary Aikenhead zegels gedrukt door een filiaal van Waterlow & Sons in Brussel! De overige zegels in plaatdruk in de jaren '50-60 echter werden gedrukt door een filiaal van De La Rue in Dublin. Alleen de 1962 O'Donovan en O'Curry zegels, resp. de 1968 St. Mary Cathedraal van Limerick werden in plaatdruk uitgevoerd door Bradbury & Wilkinson. De Staatsdrukkerij bleef tot in 1965 uitsluitend drukken in boekdruk. Als in het begin van de jaren '60 de meerkleurige plaatjezegels ook Engeland verschijnen, kunnen de Ierse posterijen niet achterblijven. Op 2 februari 1963 verschijnen de eerste zegels in rasterdiepdruk - Rode Kruis - vervaardigd door Harrison & Sons, High Wycombe. In 1964 volgden de Wereldtentoonstelling in New York, de Europa zegels, en 1965 UIT. Alle gedrukt bij Harrison & Sons. |
|
Experimentele rasterdiepdruk 1965-68 Op 14 juni 1965 verschenen de eerste zegels gedrukt in rasterdiepdruk van de Staatsdrukkerij: W.B. Yeats herdenking. En eind 1966 werden van de langlopende serie twee waarden in plaats van in boekdruk nu in rasterdiepdruk uitgevoerd. Het ging om de waarden 3p diepblauw, en 5p helderviolet. De opstelling is als volgt:
de verschijningsvormen zijn:
Watermerk "e", bij de rollen ook kopstaand. Welke verschijningsvorm hoort bij welke variant is nog niet duidelijk.
|
|
de verschijningsvormen zijn:
De 5' boekjes kwamen uit op 01-12-66, de 2'6 boekjes op 09-12-66. Vanwege de tete-beche layout komt zowel normaal als kopstaand watermerk "e" voor. |
De loketvellen verschenen pas 01-04-68, in een iets lichtere kleur. Ook zijn de schaduwlijnen regelmatiger. Dat laatste komt door dat de stand van het raster onder de zelfde hoek is gezet als de schaduwlijnen. Welke verschijningsvorm hoort bij welke variant is dus duidelijk. |
|
Bijlage
|