HomeNVPH Speciale Catalogus 1998Nederland Moderne Kunst - 2006

Postautobriefkaarten 1940

Geschiedeniskaarten:

bestel bestel 1e aflevering besteld gaaf
nr datum datum
3c 520 22-11-1939 06-05-1940 12.816 10.004
7 c 521 22-11-1939 06-05-1940 6.408 5.102

Verkoopcijfers:

ontvangen naaar kantoren retour derden vernietigd voorraad op 31.12
3c
1940 10.004 4 10.000
1941 5 9.995
1945 9.995 [nov]
7 c
1940 5.102 2 5.100
1941 2 5.098
1945 5.098 [nov]
!end_verbatim
!subnode 1940 11-05 [07-09 7 c] Zomer, diverse ontwerpers, tekst Jan van Krimpen
!html_name ned_4002
1. Overzichtstabel
!begin_verbatim
nummer waarde kleur[en] toeslag voorstelling
0157 1 c sepia 1 Vincent van Gogh
0158 2 c groen 2 E.J.Potgieter
0159 3c rood 3 P. Camper
0160 5c groen 3 Jan Steen
0161 7 c zwarte waarde
op rood 2 Jan Steen
0162 12 c blauw 3 J.J. Scaliger
!end_verbatim
2. Beknopte geschiedenis/achtergrond
2.0 Algemeen
Uitgegeven met toeslag ten bate van ...
Ontwerp van Kuno Brinks [1 c], E.Reitsma-Valença [2 c], Huib Levigne [3, 12 c] en Sem L. Hartz [5, en 7 c], belettering van Jan van Krimpen.
2.1 Aankondigingen/dienstorders/correspondentie
De zegels zijn aangekondigd bij dienstorder DOH 202 van 24-04-1940. DOH 317 van 10-07-1940 kondigde de verlenging van de verkrijgbaarheid aan. DOH 400 van 28-08-1940 betrof de 7 c.
2.2 Verkrijgbaarheid/geldigheid
Verkrijgbaar aanvankelijk tot en met 13-07-1940, later tot en met 31-10-1940. Geldig tot en met 31-12-1945.
3. Druktechnische gegevens
3.1. Verschijningsvorm
De zegels verschenen aan de loketten in vellen van 10x10. De 5c is ook verkrijgbaar geweest in postzegelboekjes met 4 zegels.
3.2. Druk/drukrichting/rasters/drukvormen
De zegels zijn uitgevoerd in plaatdruk van platen van 10x10 zegels. De gravure is uitgevoerd in staal [12 c] resp. in koper [rest] door degenen die het ontwerp hebben verzorgd.
3.3. Perforatie/formaat
Voor het perforaat is een kam C = 12 :12 15/19 tanden horizontaal/verticaal gebruikt waarbij de velranden als volgt doorlopen: 0/0/1/0 [alle waarden]
3.4. Velrandbijzonderheden/normering
Dubbele randlijnen. Plaatnummers op de ondervelrand onder zegels ...
3.5. Papier/coating/gom
Papier zonder watermerk met doorzicht I <->, 80 grams, arabische gom.
3.6. Velpositie-kenmerken
a
4. oplaag-gegevens
4.1. Oplaag- en bestellingen-cijfers
!begin_verbatim
bestel- aflever- knip plaat vernietigd
nr datum aantal 1e datum aantal nummer op 17-01-41
resp. 26-09-42
1 649 27-02 14.000 29-04 13.484 13 1, 2 7.670 9/100
6 52/100
2 650 27-02 12.000 29-04 11.580 14 1, 2 6.706 84/100
2 15/100
3 651 27-02 13.000 29-04 12.576 15 1, 2 7.090 22/100
1 6/100
5 652 27-02 17.000 29-04 15.677 16 1, 2 7.766 60/100
uit bestelling 652 boekjes *:
718 01-05 08-05 5.010 2
7 940 28-08 10.000 05-09 8.730 1 1, 2 2.077 9/100
29/100
12 653 27-02 10.000 30-04 9.434 17 1 4.754 4/100
1 47/100
!end_verbatim
* gebezigd papier voor omslag van restant stroken identiteitsbewijzen
4.2. Eventuele groepen uitgewerkt naar varianten
a
4.3. Kleurnuances
a
5. Gebruik/verkochte aantallen
5.1 Verbruik totaal
a
5.2 Verbruik uitgesplitst naar jaren
a
6. Literatuur
!subnode 1945 01-12 Kind, ontwerp Edgar Fernhout
!html_name ned_4501
1. Overzichtstabel
!begin_verbatim
nummer waarde kleur[en] toeslag voorstelling
0188 1 c lichtgrijs 2 c
0189 2 c blauwgroen 3 c
0190 5c bruin 5c
0191 7 c rood 4 c
0192 12 c blauw 5 c
!end_verbatim
2. Beknopte geschiedenis/achtergrond
2.0 Algemeen
Uitgegeven met toeslag ten bate van ...
2.1 Aankondigingen/dienstorders/correspondentie
De zegels zijn aangekondigd bij dienstorder DOH ... van ..-..-1945.
2.2 Verkrijgbaarheid/geldigheid
Verkrijgbaar tot en met 05-01-1946. Geldig tot en met 31-12-1946.
3. Druktechnische gegevens
3.1. Verschijningsvorm
De zegels verschenen aan de loketten in vellen van 10x10.
3.2. Druk/drukrichting/rasters/drukvormen
De zegels zijn uitgevoerd in rasterdiepdruk van cylinders van 10x10 zegels. De rastermaat is R80. De drukrichting is ..
3.3. Perforatie/formaat
Voor het perforaat is een kam D = 14 :13 15/20 tanden horizontaal/verticaal gebruikt waarbij de velranden als volgt doorlopen: ?/?/?/? [alle waarden].
3.4. Velrandbijzonderheden/normering
Telcijfers links 1-10, rechts 10-1 van boven naar beneden. Etsingnummer boven zegel ... Knip in de bovenvelrand. Markeerboogjes voor de perforatie op de bovenrand tussen 5/6 en op de onderrand onder 95/96.
3.5. Papier/coating/gom
Papier met watermerk met doorzicht IVb | en dextrine gom resp. doorzicht II | arabische gom [1 , 7 ets. II, 12 c].
3.6. Velpositie-kenmerken
a
4. oplaag-gegevens
4.1. Oplaag- en bestellingen-cijfers
!begin_verbatim
bestel- aflever- knip etsing papier vernietigd
nr datum aantal 1e datum aantal nummer in 194.
1 269 22-10 40.000 20-11 36.037 1 1
310 04-12 11.000 11-12 10.626 1 1
2 270 22-10 20.000 20-11 18.976 3 1
3 II
319 07-12 6.000 13-12 5.600 3 II
322 17-12 5.000 20-12 4.809 3 II
5 271 22-10 35.000 20-11 32.887 2 1
7 272 22-10 40.000 21-11 37.176 5 1
311 04-12 11.000 13-12 10.453 5 II II
12 273 22-10 20.000 20-11 18.536 4 1
320 07-12 6.000 13-12 5.567 4 1
323 17-12 4.000 21-12 3.840 4 1
!end_verbatim
4.2. Eventuele groepen uitgewerkt naar varianten
a
4.3. Kleurnuances
a
5. Gebruik/verkochte aantallen
5.1 Verbruik totaal
a
5.2 Verbruik uitgesplitst naar jaren
a
6. Literatuur

!subnode 1946 01-05 Nationale Hulp,ontwerp Huib Levigne, tekst en waarde Jan van Krimpen
!html_name ned_4601
1. Overzichtstabel
!begin_verbatim
nummer waarde kleur[en] toeslag voorstelling
0193 1 c bruinzwart 3 c
0194 2 c groen 5c
0195 5c paars 10c
0196 7 c wijnrood 15c
0197 12 c blauw 37 c
!end_verbatim
2. Beknopte geschiedenis/achtergrond
2.0 Algemeen
Uitgegeven met toeslag ten bate van ...
2.1 Aankondigingen/dienstorders/correspondentie
De zegels zijn aangekondigd bij dienstorder DOH 245 van 10-04-1946.
2.2 Verkrijgbaarheid/geldigheid
Verkrijgbaar tot en met 31-08-1946. Geldig tot en met 31-12-1947.
3. Druktechnische gegevens
3.1. Verschijningsvorm
De zegels verschenen aan de loketten in vellen van 10x10.
3.2. Druk/drukrichting/rasters/drukvormen
De zegels zijn uitgevoerd in plaatdruk van platen van 10x10 zegels. De gravure is in staal van Huib Levigne.
3.3. Perforatie/formaat
Voor het perforaat is een kam C = 12 :12 15/19 tanden horizontaal/verticaal gebruikt waarbij de velranden als volgt doorlopen: d/0/1/d [alle waarden].
3.4. Velrandbijzonderheden/normering
Dubbele randlijnen boven, onder en links. Plaatnummer op de ondervelrand onder zegel
3.5. Papier/coating/gom
Papier zonder watermerk met doorzicht III |, arabische gom.
3.6. Velpositie-kenmerken
a
4. oplaag-gegevens
4.1. Oplaag- en bestellingen-cijfers
!begin_verbatim
bestel- aflever- knip plaat vernietigd
nr datum aantal 1e datum aantal nummer in 194.
1 397 23-03 60.000 ??-04 57.590 2 1, 2
2 398 23-03 50.000 23-04 47.290 3 1, 2
5 399 23-03 50.000 ??-04 47.810 4 1, 2
7 400 23-03 60.000 16-04 57.390 5 1, 2
12 401 23-03 50.000 12-04 47.970 6 1, 2
!end_verbatim
4.2. Eventuele groepen uitgewerkt naar varianten
a
4.3. Kleurnuances
a
5. Gebruik/verkochte aantallen
5.1 Verbruik totaal
Verkoopcijfers:
!begin_verbatim
ontvangen kantoren retour derden vernietigd (1)) voor
raad
1 c
1946 57.590 28.554 13.130+16 39+5 42.127+11
1947 + 6 42.077+8 49+97
1948 + 3 49+94
1951 49+94 naar Hbs
2 c
1946 47.290 26.254 15.921+67 39+5 36.918+62
1947 +7 + 6 36.868+66 49+97
1948 + 3 49+94
1951 49+94 naar Hbs
5c
1946 47.810 26.986 14.635+40 39+5 35.420+35
1947 +7 + 6 35.370+39 49+97
1948 + 3 49+94
1951 49+94 naar Hbs
7 c
1946 57.390 30.066 12.388+49 39+5 39.673+44
1947 +9 + 6 39.623+50 49+97
1948 + 3 49+94
1951 49+94 naar Hbs
12 c
1946 47.970 25.743 15.797+87 39+5 37.985+82
1947 +9 + 6 37.935+88 49+97
1948 + 3 49+94
1951 49+94 naar Hbs
!end_verbatim
NVPH: naar kantoor - retour:
!begin_verbatim
1 15.453+92 28.554 - 13.130+16 = 15.423+84
2 10.350+34 26.254 - 15.921+74 = 10.332+26
5 12.368+35 26.986 - 14.635+47 = 12.350+53
7 17.692+55 30.066 - 12.388+58 = 17.677+42
12 9.958+81 25.743 - 15.797+96 = 9.945+4
!end_verbatim
Volgens de NVPH van elke waarde zo'n 15-30 vel méér verkocht
De verschillen tussen ¨besteld¨/¨gaaf¨ en ¨verkocht¨ zijn behoorlijk, slechts zo'n 20-30% verkocht!
5.2 Verbruik uitgesplitst naar jaren
a
6. Literatuur
a
!subnode 1946 16-09 Prinsessen, ontwerp S.L. Hartz, letters J. van Krimpen
!html_name ned_4602
1. Overzichtstabel
!begin_verbatim
nummer waarde kleur[en] toeslag voorstelling
0198 1 c bruinzwart 1 c Prinses Irene
0199 2 c groen 1 c Prinses Margriet
0200 4c violet 2c Prinses Irene
0201 5c bruin 2c Prinses Margriet
0202 7 c rood 2 c Prinses Beatrix
0203 12 c blauw 7 c Prinses Beatrix
!end_verbatim
2. Beknopte geschiedenis/achtergrond
2.0 Algemeen
Uitgegeven met toeslag ten bate van ...
2.1 Aankondigingen/dienstorders/correspondentie
De zegels zijn aangekondigd bij dienstorder DOH 573 van 28-08-1946.
2.2 Verkrijgbaarheid/geldigheid
Verkrijgbaar tot en met 31-10-1946. Geldig tot en met 31-12-1947.
3. Druktechnische gegevens
3.1. Verschijningsvorm
De zegels verschenen aan de loketten in vellen van 10x10.
3.2. Druk/drukrichting/rasters/drukvormen
De zegels zijn uitgevoerd in plaatdruk van platen van 10x10 zegels. De gravure is in staal van Sem L. Hartz.
3.3. Perforatie/formaat
Voor het perforaat is een kam C = 12 :12 15/19 tanden horizontaal/verticaal gebruikt waarbij de velranden als volgt doorlopen: d/0/1/d [alle waarden], 1/d/d/0 [7 c].
3.4. Velrandbijzonderheden/normering
Dubbele randlijnen boven, onder en rechts. Gekleurde punten met uitsteeksel naar links, dikke streep op de rechterrand [1 , 2 , 4, en 5c] resp. punten met uitsteeksel naar rechts, dikke streep op de linkerrand [7 , en 12 c].
3.5. Papier/coating/gom
Papier zonder watermerk met doorzicht I |, arabische gom.
3.6. Velpositie-kenmerken
a
4. oplaag-gegevens
4.1. Oplaag- en bestellingen-cijfers
!begin_verbatim
bestel- aflever- knip plaat vernietigd
nr datum aantal 1e datum aantal nummer in 194.
1 509 16-07 50.000 26-08 46.708 12 1
571 09-09 10.000 30-09 9.770 12 1
2 510 16-07 40.000 03-09 38.626 1 1
4 511 16-07 40.000 16-08 37.589 2 1
5 512 16-07 40.000 03-09 37.798 3 1
572 09-09 10.000 30-09 9.770 3 1
7 513 16-07 50.000 12-08 48.121 7 1
573 09-09 10.000 04-10 9.480 7 1
12 514 16-07 45.500 12-08 37.914 8 1
!end_verbatim
4.2. Eventuele groepen uitgewerkt naar varianten
a
4.3. Kleurnuances
a
5. Gebruik/verkochte aantallen
5.1 Verbruik totaal
a
5.2 Verbruik uitgesplitst naar jaren
a
6. Literatuur
NMPh 1947 pag. 22
!subnode 1946 02-12 Kind, ontwerp A.J.K. Bieruma Oosting
!html_name ned_4602
1. Overzichtstabel
!begin_verbatim
nummer waarde kleur[en] toeslag voorstelling
0204 2c lilagrijs 2c
0205 4c groen 2c
0206 7 c rood 2 c
0207 10c bruinkarmijn 5c
0208 20c blauw 5c
!end_verbatim
2. Beknopte geschiedenis/achtergrond
2.0 Algemeen
Uitgegeven met toeslag ten bate van ...
2.1 Aankondigingen/dienstorders/correspondentie
De zegels zijn aangekondigd bij dienstorder DOH 753 van 13-11-1946.
2.2 Verkrijgbaarheid/geldigheid
Verkrijgbaar tot en met 04-01-1947. Geldig tot en met 31-12-1947.
3. Druktechnische gegevens
3.1. Verschijningsvorm
De zegels verschenen aan de loketten in vellen van 10x10.
3.2. Druk/drukrichting/rasters/drukvormen
De zegels zijn uitgevoerd in rasterdiepdruk van cylinders van 10x10 zegels. De rastermaat is R80. De drukrichting is ..
3.3. Perforatie/formaat
Voor het perforaat is een kam C = 12 :12 15/19 tanden horizontaal/verticaal gebruikt waarbij de velranden als volgt doorlopen: d/0/1/d [alle waarden].
3.4. Velrandbijzonderheden/normering
Telcijfers links 1-10, rechts 10-1 van boven naar beneden. Etsingnummer boven zegel ... Knip in de bovenvelrand. Markeerboogjes voor de perforatie op de bovenrand tussen 5/6 en op de onderrand onder 95/96.
3.5. Papier/coating/gom
Papier zonder watermerk met doorzicht III |, arabische gom.
3.6. Velpositie-kenmerken
a
4. oplaag-gegevens
4.1. Oplaag- en bestellingen-cijfers
!begin_verbatim
bestel- aflever- knip etsing vernietigd
nr datum aantal 1e datum aantal nummer in 194.
2 5.. 09-.. 10...0 30-.. 9....0 14 1
4 15 1
7 16 1, 2
10 17 1
20 18 1
!end_verbatim
4.2. Eventuele groepen uitgewerkt naar varianten
a
4.3. Kleurnuances
a
5. Gebruik/verkochte aantallen
5.1 Verbruik totaal
a
5.2 Verbruik uitgesplitst naar jaren
a
6. Literatuur
a
!subnode Zomer 1947
!html_name ned_4701
Geschiedeniskaarten:
!begin_verbatim
bestel 1e aflev. bestel gaaf knip plaat.nrs
2c 24-02 18-06-47 44.000 38.094 7 1
4c 24-02 26-06-47 23.000 20.972 8 1
7 c 24-02 14-04-47 28.004 25.720 9 1
10c 24-02 13-05-47 53.995 36.132 10 1 [alleen halve vellen
door verkeerd perforaat
nieuwe plaat 1 op
16-05-47]
20c 24-02 09-06-47 23.000 20.500 11 1
!end_verbatim
Verkoopcijfers:
!begin_verbatim
ontvangen kantoren retour derden vernietigd (2)) voor
raad
2c
1947 38.094 25.045 13.234+10 36+44 26.196+67 49+99
1948 + 4 49+95
1951 49+95 naar Hbs
4c
1947 20.972 14.847 6.070+45 36+44 12.109+2 49+99
1948 + 4 49+95
1951 49+95 naar Hbs
7 c
1947 25.720 15.614 6.206+36 35+44 16.226+93 49+99
1948 + 4 49+95
1951 49+95 naar Hbs
10c
1947 36.132 26.058 10.511+14 36+44 20.498+71 49+99
1948 + 4 49+95
1951 49+95 naar Hbs
20c
1947 20.500 14.319 5.891+91 35+44 11.987+48 49+99
1948 + 4 49+95
1951 49+95 naar Hbs
NVPH: naar kantoor - retour:
2 11.700+66 25.045 - 13.234+10 = 11.810+90
4 8.768+88 14.847 - 6.070+45 = 8.776+55
7 9.401+1 15.614 - 6.206+36 = 9.407+64
10 15.339+94 26.058 - 10.511+14 = 15.546+86
20 8.418+85 14.319 - 5.891+91 = 8.427+9
!end_verbatim
Volgens de NVPH zijn er van alle waarden minder verkocht, soms veel 100 cq 200 vel minder [2, 10c]!
Ten opzichte van 1946 zijn de bestelcijfers flink bijgesteld, maar nog steeds te hoog.
!subnode Zomer 1948
!html_name ned_4801
Geschiedeniskaarten:
!begin_verbatim
bestel 1e aflev. bestel gaaf knip plaat.nrs
2c 09-04 10-06-48 28.000 26.905 5 1
6c 09-04 ??-06-48 21.000 20.081 7 1
10c 09-04 ?2-06-48 34.000 31.724 9 1
20c 09-04 ??-05-48 19.000 18.095 10 1
!end_verbatim
Verkoopcijfers:
!begin_verbatim
ontvangen kantoren retour derden vernietigd (3)) voor
raad
2c
1948 26.905 20.136 6.571+5 35+41 13.254+68 50
+ 4 [Cur]
1951 50 naar Hbs
6c
1948 20.081 17.044 4.866+80 35+41 7.818+43 50
+ 4 [Cur]
1951 50 naar Hbs
10c
1948 31.724 22.921+50 5.598+63 35+41 14.315+76 50
+ 4 [Cur]
1951 50 naar Hbs
20c
1948 18.095 14.567+50 4.292+18 35+41 7.734+31 50
+ 4 [Cur]
1950 +12 +12 [juni]
1951 50 naar Hbs
NVPH: naar kantoor - retour:
2 13.562+41 20.136 - 6.571+9 = 13.564+91
6 12.174+64 17.044 - 4.866+84 = 12.177+16
10 17.320+25 22.921+50 - 5.598+67 = 17.322+83
20 10.272+63 14.567+50 - 4.292+34 = 10.275+16
!end_verbatim
De NVPH geeft vrij nauwkeurig 2 vel minder op! [250, 252, 258, 253 zegels]
!subnode Zomer 1949
!html_name ned_4901
Geschiedeniskaarten:
!begin_verbatim
bestel 1e aflev. bestel gaaf knip cyl.nrs
2c 12-03 08-04-49 33.000 31.032 3 1
5c 12-03 13-04-49 21.000 19.713 4 1
6c 12-03 06-04-49 26.500 25.336 5 1
10c 12-03 ?2-03-49 35.000 32.287 7 1
20c 12-03 28-03-49 21.000 19.809 8 1
!end_verbatim
Verkoopcijfers:
!begin_verbatim
ontvangen kantoren retour derden vernietigd (4)) voor
raad
2c
1949 31.032 19.864 8.952+4 54+34 20.015+70 50
1951 50 naar Hbs
5c
1949 19.713 13.553 6.075+46 54+34 12.131+12 50
1951 50 naar Hbs
6c
1949 25.336 16.992 7.546+59 54+34 15.786+25 50
1951 50 naar Hbs
10c
1949 32.287 24.013 8.381+47 54+34 16.551+13 50
1951 50 naar Hbs
20c
1949 19.809 13.927 6.520+65 54+34 12.298+31 50
1951 50 naar Hbs
NVPH: naar kantoor - retour:
2 10.934+31 19.864 - 8.952+4 = 10.911+96
5 7.499+87 13.553 - 6.075+46 = 7.477 +54
6 9.467+57 16.992 - 7.546+59 = 9.445 +41
10 15.653+90 24.013 - 8.381+47 = 15.631+53
20 7.428+54 13.927 - 6.520+65 = 7.406 +35
!end_verbatim
steeds een verschil van zo'n 22 vel [2235, 2233, 2216, 2247, 2219 zegels] !
!subnode UPU 1949
!html_name ned_4902
Geschiedeniskaarten:
!begin_verbatim
bestel 1e aflev. besteld gaaf knip ets.nrs
nr datum
10c 506 08-04 30-06-49 160.000 154.934 3 1-2
20c 507 08-04 29-08-49 15.000 14.506 4 1
!end_verbatim
Verkoopcijfers:
!begin_verbatim
ontvangen kantoren retour derden vernietigd (5)) voor
raad
31-12
10c
1949 154.934 132.721 25.905+93 41+180 48.076+113
1950 +1 48.026+112 50
1951 50 naar Hbs
20c
1949 14.506 14.581 4.983+5 38+180 4.869+25
1950 +1 4.819+24 50
1951 50 naar Hbs
NVPH: naar kantoor - retour
10 106.858+112 132.721+1 - 25.905+180 =106.815+21
20 9.636+88 14.581+1 - 4.983+5 = 9.697+196
!end_verbatim
!subnode 1950 03-11 Leidse Universiteit
!html_name ned_5001
DienstOrder
Persbericht: 4942/134 van 31-08-1950
Literatuur: NMPh 1950 pag. 203
249
!subnode Universiteit 1950
!html_name ned_5002
Verkoopcijfers:
!begin_verbatim
ontvangen kantoren retour derden vernietigd (6)) voor
raad
10c
1950 118.431 123.035+100 27.934+12 29+184 23.299+128
1951 37+100 23.245+028 nihil
17 Hbs
20c
1950 13.472 14.249 4.599+181 23+184 3.798+197
1951 35 3.723+197 nihil
40 Hbs
!end_verbatim
De aantallen voor derden liggen dus duidelijk hoger - zeker als de aantallen voor Hoofdbestuur PTT meegeteld worden.
Als aantal verkocht moeten worden uitgegaan van "naar Kantoren - Retour":
10c 19.020.288
20c 1.929.819
en niet zoals de NVPH doet van "Ontvangen van JOHEZ - Vernietigd". Een kleine opmerking over de andere methodiek kan misschien geen kwaad.
De zegels hebben weliswaar een enigszins afwijkend formaat van dat van de zomerzegels [C-formaat 12 :12 15/19] maar ook weer geen geheel vreemd formaat:
de H-kam 11 3/4:13 met een basis van 14 tanden en 20 tanden dwars:
Luxemburg 1936 Caritas
Nederlandsch Indië 1939 Sociaal Bureau
Nederland 1950 Leidse Universiteit
En waarom hebben de Leiden Universiteit-zegels een watermerk en waarom zijn ze in vellen van 10x20 en niet gewoon in vellen van 10x10?? Was dat nergens terug te vinden?
!subnode 1953 10-02 Watersnood
!html_name ned_5301
!subnode 1953 01-05 Zomer
!html_name ned_5302
!subnode 1953 Rode Kruis
!html_name ned_5303
De Rode Kruis-zegels zijn gedrukt in 2-kleuren Giori-plaatdruk. Giori was een Italiaanse ingenieur die een techniek ontwikkelde om van één drukplaat méér dan één kleur te drukken. De clou zit in het beinkten. Wat een bepaalde kleur niet moet hebben is uit de gummi-inktrollen gesneden. De afzonderlijke inktrollen tesamen vormen precies het beeld. De Rode Kruis-zegels zijn de eerste Nederlandse zegels volgens dit "Giori" procédé. Al eerder had JOHEZ deze techniek beproefd voor bankbiljetten en voor de Luxemburgse tentoonstellingszegels van 1952. In later jaren werd deze techniek nog gebruikt voor de KLM-zegels van 1959, de Korps Mariniers-zegels van 1965, de Amphilex-zegels van 1967, en de IAO-zegels van 1969. Voor al deze zegels geldt dat als de afstelling van de inktrollen niet precies genoeg is, stukjes van de tekening nu eens in de ene dan eens in de andere kleur kunnen zijn gedrukt. Ook mengkleuren kunnen ontstaan. De zgn. "typen" bij het 12c KLM-zegel [zie NMPh 1961 pag. 54] zijn een voorbeeld daarvan
. De kleurscheiding van rood en blauw kan bij dit zegel wat hoger of lager uitgevallen zijn. In het Postmuseum in Den Haag bevond zich een zeer leerzame tentoonstelling van het Giori-procédé aan de hand van de Korps Mariniers-zegels.
De Rode Kruis-zegels waren verkrijgbaar van 23-8 t/m 23-10-1953.
De 10c is éénkleurig, rood, het "rode kruis" is niet zo opvallend, echter wel aanwezig op de hals van de verpleegster.
Oplagecijfers:
!begin_verbatim
waarde bestelling afgeleverd knip plaatnr vernietigd
nr datum aantal datum aantal
2+3c 190 13-05 21000 18-08-53 17321 14 1,geen 7958 88
333 07-09 2500 15-09-53 2289
6+4c 191 13-05 11500 01-08-53 10711 15 1 4341 42
7+5c 192 13-05 13500 17-08-53 12792 16 1 4089 5
10+5c 193 13-05 22000 24-07-53 20551 17 1 6156 39
334 07-09 4000 14-09-53 3689
351 05-10 3204 09-10-53 2800
25+8c 194 13-05 13000 18-08-53 11881 18 1 5067 67
!end_verbatim
In het bulletin "Velrandbijzonderheden" van october 1982, is van de 2c plaatnr 2 gemeld! Mogelijk behorend bij de 2e oplage.
!subnode 1957 Rode Kruis
!html_name ned_5701
Ter gelegenheid van het 90 jarig bestaan van het "Nederlandsch Rode Kruis" werden in 1957 5 zegels uitgegeven, verkrijgbaar van 19-8 t/m 18-10-1957. De zegels werden gedrukt in 2-kleuren offsetdruk, op Engels gecoucheerd papier.
Oplagecijfers:
!begin_verbatim
waarde bestelling afgeleverd pons vernietigd
nr datum aantal datum aantal
4+3c 803 22-06 25000 16-07 23477 1 13303 72
6+4c 804 22-06 16000 15-07 14409 2 6803 95
7+5c 805 22-06 16000 23-07 14886 3 7355 44
10+8c 806 22-06 30000 26-07 27665 4 11973 68
30+8c 807 22-06 16000 16-07 15152 5 8045 91
!end_verbatim
!subnode 1956 Zomer
!html_name ned_56_zomer
!subnode 1958 Europa
!html_name ned_5801
Europa 1958 of hoe slordig de Nederlandse filatelie met haar kennis omspringt (deel II)
In het Mei 2003-nummer heb ik de postzegelboekjes Zomerzegels 1985 onder de aandacht gebracht om daarmee te illustreren hoe verkeerd de Nederlandse filatelie omspringt met haar erfgoed.
Het Nederlandsch Maandblad is altijd een geschikt medium geweest voor de vastlegging van onderzoeksresultaten in de Nederlandse filatelie. Als het gaat om de postwaarden van Nederland zelf dan is de rubriek Nederland de aangewezen plaats om het eigentijdse vast te leggen en eventueel te becommentarieren. 'Filatelie' heeft een traditie opgebouwd en ik heb de eer daarin te mogen participeren, in de voetstappen tredend van m'n illustere voorgangers. Eén van die voorgangers was Johannes Eijgenraam die tot aan z'n dood op 18 november 1959 de rubriek Nederland verzorgde. Als beginnend verzamelaar in de beginjaren '60 worstelde ik me met plezier door de jaargangen van het Maandblad en kon mede dankzij de rubriek van Eijgenraam mijn collectie modern Nederland verrijken. Een voorbeeld van het opmerkingsvermogen van de rubrieks-redacteur en het ruim 40 jaar nadien niet meer kunnen apprecieren van wat toen is ontdekt moge zijn de Europa-zegels van 1958.
Op pag. 233-234 van het jaar 1958 schrijft hij ondermeer:
"De twee-kleurendruk. Als een bijzonderheid kunnen wij mededelen, dat de kleuren dezer zegels in 'één enkele handeling' zijn aangebracht. Wij hebben gegronde redenen te mogen aannemen, dat bij deze uitgifte een nieuw druk-procedé werd toegepast door de ingebruikstelling ener nieuwe offsetpers.
Zeer opvallend is de prachtige gave druk dezer zegels. De baluwe- respectievelijk rode lijntjes in de E met het gestyleerde duifje daarboven, geven nergens verschuivingen te zien, hetgeen onmogelijk zou zijn indien een 'tweevoudige druk' zou zijn toegepast. hetzelfde geldt voor de Europa-zegels 1958 van Luxemburg, die op gelijke wijze door de fa. Joh Enschedé & zn. te Haarlem werden gedrukt. Indien wij de Europazegels 1958 in dezelfde tekening - André van der Vossen - uitgegeven door de andere Europalanden onder de loep nemen, dan mogen wij met zekere trots gewagen van de uitstekende beurt van de drukkers onzer postwaarden, de fa. Joh. Enschedé te Haarlem, die wij dan ook met het succes dezer nieuwe zegeluitgifte gelukwensen."
Dan volgt een uitgebreide beschrijving van de randmerken, de plaats en kleur van lettertekens L en R alsook die van markeerboogjes t.b.v. de perforatie en het doorlopen van de tanding in de velranden.

Het het zeer plaatsvast zijn van de twee kleuren ten opzicht van elkaar vond ik bij nader inzien ook opvallend. Het drukken van 2 of meer kleuren van één en dezelfde drukvorm kende ik van plaatdruk. Het door mij al vaker beschreven procedé van Giori-Lambert, waarbij gebruik wordt gemaakt van 2 of meer inktmallen die elk apart de kleur aanbrengen op één en dezelfde drukvorm. Waarom zou dit niet bij offset voor postzegels ook gebeuren?
Het aantreffen van paskruisen echter pleit tegen dit verhaal en ook als je echt goed gaat zoeken dat moet het lukken om minieme verschuivingen te vinden tussen het binnenstuk en het kader. Dat is me in ieder gelukt bij de gelijktijdig uitgegeven zegels van Luxemburg.
Het Handboek Postwaarden Nederland is inmiddels toegekomen aan de Europazegels 1958. En vermeldt op pag. B 146-7:
Wat van een project met een wetenschappelijke ambitie verwacht mag worden is dat de bestaande literatuur op haar merites wordt beoordeeld en dat dat ook wordt medegedeeld. Een pure opsomming van vindplaatsen over iets - zonder aanwijzing of er iets zinnigs in staat of niet - en het uitblijven van enig commentaar komt neer op 'bladvulling' en maakt het de geinteresseerde lezer alleen maar moeilijk. Moet hij alle literatuur plaatsen navorsen, een bezoek gaan brengen aan de Bondsbibliotheek Baarn?

Jan Vellekoop meldt de dienstorders van de PTT over de Europa 1958. Een begrijpelijke eerste keuze. Dan 2 plekken in het Maandblad: de rubriek Nederland van het augustus-nummer van 1958 waarin Eijgenraam de dienstorders uitvoerig aanhaalt en de rubriek Nederland van het september-nummer eropvolgend op pagina 233 [pagina 234 wordt niet genoemd. Waarom niet?]. Deze laatste vindplaats citeer ik nu uitvoerig. Dev ierde en laatste literatuurplaats van HPN is het Bulletin van 'Velrandbijzonderheden'. In nummer 38 van mei 1986 geeft - vermoedelijk de hoofdredacteur Lambert Geertsema - een schematische velindeling van de 2 zegels; de eerste bladzijde voor de 12c en de tweede voor de 30c. Niets spectaculairs wat nog niet eerder - dor Eijgenraam - was gemeld, behalve de plek van de kopstaande 'P' zoals Geeertsema dit meldt.
Terug naar Eijgenraam:
"Randmerken. Ten gevolge van de offsetdruk komen geen etsingnummers voor. Wel worden in de randen de lettertekens L en R aangebracht, dikwijls van verschillend vorm, ogenschijnlijk met de hand op de drukplaat aangebracht. Deze komen zowel enkelvoudig als dubbel, in rode zowel als blauwe kleur, normaal en kopstaand. Hoewel het niet onmogelijk is, dat latere aanvulling noodzakelijk zal zijn, nemen wij aan met de volgende opgave een compleet beeld te geven.
!begin_verbatim
Randmerken
12 cent letterstand markeerboogje
bovenranden boven zegel boven zegel
alleen L rood 4+5 6
alleen L blauw 4+5 6
dubbel L rood en blauw 4 [rood] +5 [blauw] 6
alleen R rood 7 5
alleen R blauw 7 5
dubbel R rood en blauw 7 [rood] +4 [blauw] 5
30 cent
bovenranden
alleen L rood 5 6
alleen L rood kopstaand 5 6
alleen R rood 4 5
alleen R rood kopstaand 6 5
!end_verbatim

Op de vellen van de 12 cts. met letter R constateerden wij in de rechtervelrand naast telcijfer 7 een kleurblokje (9x5 mm) in de hoofdkleur van de zegel.
Tanding der vellen, zowel links als rechts.:
boven- en benedenrand 1 gaatje doorlopend
bij letter L: links gelijk, rechts doorlopend
bij letter R: rechts gelijk, links doorlopend
Ponsgaten in de benedenrand (onder zegel 98).
Het verschil in de stand der markeerboogjes (tandingsrichtpunten) bij L boven zegel 6, bij R boven zegel 5, is naar onze mening een gevolg van het feit, dat bij de vellen met letter L van links naar rechts en met letter R van rechts naar links wordt geplaatst. Op deze wijze zuien we dan het bewust boogje het zesde zegel vanuit de rand."
Het HPN besteed zeer veel ruimte aan de beschrijving en afbeelding van de 'L' en 'R' en komt tot 3 typen vellen. Het kopstaand/normaalstaand tussen het linker- en rechtervel wordt door Eijgenraam in verband met de perforatie terecht gememoreerd. HPN komt daar niet aan toe. De door Geertsema beschreven 'kopstaande P' ziet het HPN als 'd'.
Dan volgt nog:
"Een tweede oplage van de 30 cent.
Het was ons bekend, dat deze waarde op diverse postkantoren was uitverkocht. Teneinde aan de vraag te voldoen, is blijkbaar besloten tot het drukken eener tweede oplage.
Bij deze oplage zijn de letterkenmerken in de bovenranden L en R weggelaten. Het markeerboogje ontbreekt natuurlijk niet en is op de door ons aangegeven plaats aangebracht [boven zegel 6 op het linkervel en boven zegel 5 op het rechtervel, opm. RCBvdB]. De kleur van het blauw wijkt echter af, zodat een andere inktsoort moet zijn gebruikt. de eerste oplage heeft een kleur blauw met een donker ultramarijnachtige tint, de tweede oplage heeft een meer blauw kleurtint."
Het kleurverschil bij de 30c was me al opgevallen en

Besluit
Het toegankelijkhouden van onze filatelistische literatuur is lange tijd een hoofddoel geweest in de Nederlandse georganiseerde filatelie. In 1962 werd daarvoor speciaal het Bonds Documentatie Centrum opgericht en vanuit het BDC werd het Handboek project voorbereid. Het in het kader van het Handboek Postwaarden Nederland opnemen van literatuurverwijzingen als 'adress only' zonder enige toelichting is zinloos. Temeer als blijkt uit de toch voorlopig definitieve behandeling van een emissie in het HPN dat met de inhoud van de literatuur plek niets gedaan wordt.
De voor die tijd - 1958- opmerkelijk hints voor verder onderzoek worden niet opgepikt. Ruim 40 jaar na de dood van Eijgenraam wordt de waardevolle nalatenschap van een filatelist die ondanks een slopende ziekte tot het einde toe bleef publiceren volledig genegeerd.
Q.E.D.

!begin_verbatim
B020 1954 Bonifatius
B021 1954 Statuut
B022 1955 10 jaar bevrijding
B023 1956 Europa
B024 1957 de Ruyter
B025 1957 Europa
B026 1958 Europa
B027 1959 NAVO
B028 1959 Europa
B029 1959 KLM
B030 1960 Geestelijke Volksgezondheid
B031 1960 Europa
B032 1961 Europa
B033 1962 Huwelijksjubileum
B034 1962 Telefoon
B035 1962 Europa
B036 1963 Anti Honger
B037 1963 100j UPU
B038 1963 Europa
B039 1963 Onafhankelijkheid
B040 1964 Staten Generaal
B041 1964 Universiteit Groningen
B042 1964 N.S. 125 jaar
B043 1964 Ned. Bijbelgenootschap
B044 1964 Europa
B045 1964 Benelux
B046 1964 10 jaar Statuut
B047 1965 1940-45
B048 1965 Militaire Willemsorde
B049 1965 ITU
B050 1965 Europa
B051 1965 Mariniers
B052 1966 Europa
B053 1967 T.H. Delft
B054 1967 Europa
B055 1967 Amphilex 67
B056 1968 PCGD
B057 1968 Europa
B058 1968 Wilhelmus
B059 1968 Luchtvaart
B060 1969 IAO
B061 1969 Europa


Copyright © Printing Matters (Contact Rein Bakhuizen van den Brink)
Last updated on October 22, 2020

HomeNVPH Speciale Catalogus 1998Nederland Moderne Kunst - 2006