|
Bijna 1 1/2 jaar na de invoering bleek dat er op het gebied van de hechtpunten veel meer aan de hand is geweest dan mischien wel leuk is. Op 3 december 2002 vond ik wat afgestroopte blokjes Kon. Beatrix 0.39 en 0.78 op een tafel in de hal van het postkantoor aan de Breestraat in Leiden. Thuis gekomen viel me direct een verschil op bij de hangogen van de twee soorten blokjes. Met een meetlatje erbij kwam ik op circa 10 [tiende millimeter] breedte per hechtpunt voor de 0.78 tegenover circa 6 per hechtpunt voor de 0.39. Systematisch alle Euro Kon. Beatrix hangblokjes opmetende kwam ik bij alles wat ik al had op 10. De volgende dag teruggereden een toen aan het loket blokjes met 'inhoud' gekocht: alles van 0.39 met 6 en van 0.78 met 10! Elders in de stad hetzelfde geprobeerd en behalve de 0.39 ook de 0.25 en de 0.78 gevonden met 6. Een dag later vond ik in Oegstgeest - Langevoort de Euro 1. Immiddels heb ik ook de 0.50 gevonden. De vraag was of er een nieuwe oplage was gemaakt - alle specifieke foutjes van de S truycken tekening nog alle aanwezig wat eerder wees op een uiterst vroege oplage. Dit idee bleef toen ook de Kon. Beatrix blokken van medio 2001 werden bekeken: alles circa 6! |
|
Kortom, begin december 2002 in afwachting van nieuwe oplagen Kon. Beatrix hangblokjes met het nieuwe TPGPost logo, verschenen opeens oudere - althans zo leek het - voorraden van een aantal waarden, die zich duidelijk onderscheidden door de veel smallere hechtpunten: circa 0.6mm tegen 1.0mm. Na de vondst van de blokjes met smalle hechtpunten bleken de 'duale' blokjes dezelfde smalle hechtpunten te hebben. |
Het werd tijd voor een analyse van mogelijke gemeenschappelijke kenmerken:
Al deze 3 soorten cylinders zouden kenmerken kunnen opleveren die voor méér dan één waarde was gebruikt. Het idee dat een 'W1' aan moest geven dat er slechts één portret-cylinder was gebruikt kon al snel in de prullemand! |
|
Velpositiekenmerken voor de portret-cylinder Kon. Beatrix - W1-W4 Als het gaat om cylinders voor het portret van de Koningin dan moet eerst worden vastgesteld dat aanvankelijk gewerkt is met een cylinder waarbij in het portret 2 stippen ontbraken. De ontwerper Peter Struycken had dit al snel in de gaten echter het duurde toch nog enige tijd voordat dit euvel verholpen was en het portret weer compleet gemaakt was. Als eerste waarde met het 'herstelde' portret verscheen begin 2003 de 39c. Anderhalf jaar nadat de eerste zegels van de drukpers waren gerold. Gelijktijdig werd de lay-out iets aangepast, het'zelf-kleef-symbool' verdween en de 'W1'-s schoven iets op. Dit is echter tot op heden niet gebeurd bij de 25, 50c en 3 euro zegels, die dus nog steeds een oude lay-out hebben, weliswaar ondertussen wel met het TPGPost logo. Het lijkt er op dat de volgende verschillende cylinders voor het stippen portret zijn gebruikt:
|
|
Portret-cylinder-kenmerken in groepen
|
|
Slitplaat-kenmerken naar kolommen
|
|
Ril-lijn/stans-kenmerken in groepen
|
|
Hangoog-kenmerken in groepen
|
|
In één en dezelfde kolom
|
|
Slitplaat-kenmerken naar groepen
|
31Pw JOB NO 25cw smal 39cw breed ?CW 39cw smal 50c smal 1.00 smal ? 3200 MADE IN UK 25c0 smal 39c0 breed ?CW 39c0 smal 50c0 smal 1.00 smal ? 3300 links vert. lijn 25c0 smal 39c0 smal ? 50c0 smal 1.00 smal ? 3400 ROTOMET 25c0 smal 39c0 smal 50c breed 50c smal 78c smal 1.00 smal 3.00 smal 3500 25 SETS 25c0 smal 39c0 breed ? 39c0 smal 50c0 breed 50c0 smal 78c0 smal ? 1.00 smal 3.00 smal ? 3600 rechts vert. lijn 25c0 smal 39c0 breed ? 39c0 smal 50c0 breed 50c0 smal 78c0 smal ? 1.00 smal ? 3.00 smal ? 37 0 vlam 25c0 breed 25c0 smal 39c0 breed 39c0 smal ? 40c0 breed 50c0 breed 50c0 smal 65c0 breed 78c0 breed 1.00 breed 1.00 smal ? 3.00 breed |
|
Bij de voorbereidingen van de Kon. Beatrix zegels was zeer intensief samengewerkt met de ontwerper Peter Struycken. Niet alleen het kleuren-palet maar ook de fijnheid van het graveer-raster had problemen gegeven. Het oorspronkelijke ontwerp heeft het portret van Kon. Beatrix opgebouwd uit stippen/punten die op een door de computer bepaalde wijze zijn verspreid in het vlak waardoor een regelmaat ontbreekt [thans gebruikt men de kreet 'stochastisch' hiervoor]. Bij de oorspronkelijk Joh. Enschedé druk was hiermee rekening gehouden, echter bij de overgang op gegraveerde cylinders werd een regelmatig rasterpatroon over het beeld gelegd waardoor sommige punten er [vergroot] uitzagen als een 'bloem met middelpunten' andere als een 'ster' of een 'klaver van 3'. |
De thans ingeburgerde benaming 'inversie' slaat eigenlijk alleen op het tekstgedeelte [ontworpen door Gerard Unger] dat werd 'geinverteerd' [ofwel wat 'gedrukt' was werd 'wit', wat 'wit' was werd 'gedrukt', kortom 'negatief']. Bij WSP was men niet op de problematiek bedacht en aangezien ook het maken van de cylinders was uitbesteed aan Keatings werd in eerste instantie een regelmatig rasterpatroon over het beeld geplaatst. Na veel gexperimenteer werd aan de ontwerper een selectie van zo'n 25 verschillende berasteringen voorgelegd van zowel het portret als de belettering. Door Peter Struycken werd hieruit een keuze gemaakt. De uiteindelijke stippen/punten van het portret zijn thans praktisch niet meer van elkaar te onderscheiden, ze zijn zo goed als rond hoewel nog steeds opgebouwd uit fijne rasterpunten. |
|
Op 1 juni 2001 kon eindelijk een begin worden gemaakt met de eerste Kon. Beatrix zegel: de 85c/39c. Deze zegels zijn op de 8-kleuren Chesnut gedrukt. De boekjes met '5 maal 0,85' zijn gedrukt met cylinders die er 6x3 van omvatten. De voorzijde van het drukvel heeft aan de linkerkant bovenaan een paskruis. Aan de rechterkant bovenaan een paskruis, daaronder drie rechthoeken in donkerblauw/paars, gevolgd door registerbalken in de twee zegel-kleuren en de kleuren rood en donkerblauw/paars [alles naast rij 1]. Ver daaronder [naast rij 3] een vierkant in donkerblauw/paars. Het modelvel was goedgekeurd op 01.06.2001. Elk boekje bestaat uit 5 zegel in drie rij van 2 waarbij de plek rechtsonder gereserveerd is voor andere bedrukking. Ondermeer voor de cylinder-nummers 'W1W1W1W1' in de kleuren, donkerblauw/paars, rood en de twee zegelkleuren. De drukrichting is O. |
De opmaak van de 1.45 Kon. Beatrix is grotendeels gelijk aan die van de 85c/39c. De boekjes met '5 maal 1.45' zijn gedrukt met cylinders die er 6x3 van omvatten. De voorzijde van het drukvel heeft aan de linkerkant een verticale donkerblauw/paarse lijn en bovenaan een paskruis. Aan de rechterkant bovenaan een paskruis, daaronder drie rechthoeken in donkerblauw/paars, gevolgd door registerbalken in de twee zegel-kleuren en de kleuren rood en donkerblauw/paars [alles naast rij 1]. Ver daaronder [naast rij 3] weer een paskruis. Geen accoorddata en geen stans. Elk boekje bestaat uit 5 zegel in drie rij van 2 waarbij de plek rechtsonder gereserveerd is voor andere bedrukking. Ondermeer voor de cylinder-nummers 'W1W1W1W1' in de kleuren, donkerblauw/paars, rood en de twee zegelkleuren. De drukrichting is B. |
|
De diagonalen van het raster maken een hoek van 30 graden bij cyaanblauw, 60 bij magenta, niet waar te nemen bij geel en 45 graden bij zwart; donkerblauw/paars en rood hebben een hoek van 40 graden . Het aantal rasterpunten tellend langs de zijranden levert op: 5/mm horizontaal en 9/mm verticaal voor cyaanblauw, 9 horizontaal en 5 verticaal voor magenta, niet te tellen bij geel en 10 horizontaal en 10 verticaal voor zwart; donkerblauw/paars en rood hebben 7 horizontaal en 8 verticaal. De rasters van de beide kleuren van de zegeltekening laten zich nauwelijks vaststellen. |
De zegels hebben een van het oorspronkelijk ontwerp van Struycken afwijkende tekening in de zin dat twee stippen niet aanwezig zijn. Alle sinds juli 2001 verschenen iHBL's hebben deze tekening. En bovendien ook nog rekening houdend met het feit dat alle zegels nu zelfklevend zijn geworden kan de set in 2001 verschenen worden opgevat als de '3e emissie' Kon. Beatrix ontwerp Struycken. De op 2 januari 2002 verschenen zegels hebben twee geheel verschillende kleuren gekregen waar voorheen sprake was van twee nuances van dezelfde kleur. Ofwel de '4e emissie' is begonnen. |
|
De buitenkant van de iHBL's hebben vreemd genoeg meestal de oorspronkelijke stippen echter 3 iHBL's hebben een tekening waarbij 3 stippen zijn verdwenen! Het gaat om de 0,40 en de beide hoge waarden: 1 en 3 euro. De samenstelling van het Beatrix portret op de buitenkant is per blokje anders:
De 'copyright' tekst is bij de nieuwe iHBL's gecorrigeeerd. Er stond foutievelijk 'copyright 2001 PTT Post Holdings B.V.' en dat is nu 'copyright Struycken 2002, c/o Beeldrecht Hoofddorp' geworden. En bij de in 2003 verschenen hangblokjes: 'copyright Struycken 2003, c/o Beeldrecht Hoofddorp' later 'c/o Beeldrecht Amsterdam'. |
